Kontekst

Gdy mówimy o Celtach na ziemiach dzisiejszej Polski, większość osób myśli o pojedynczych znaleziskach – jakby nasi sąsiedzi z południa tylko przejazdem mijali Karpaty. Tymczasem na południowym skraju Górnego Śląska, w Nowej Cerekwi, rozwijała się jedna z najważniejszych osad celtyckich na północ od gór. Miejsce, gdzie spotykały się szlaki handlowe, gdzie działały warsztaty, a w ziemi do dziś leżą setki spektakularnych artefaktów epoki żelaza. Opowiada dr Przemysław Dulęba.

::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::

Prenumeruj i wspieraj czasopis...

Zamek Kolno – strażnica, komora celna i miejsce dramatycznej bitwy 1443 roku – jest już od dłuższego celem badań wrocławskich badaczy. To właśnie stąd pochodzi klejnot z ametystu sprzed około 600 lat, odnaleziony w fosie niczym zguba z książęcej biżuterii. Niesamowite znaleziska nie kończą się jednak na tym! Tysiące fragmentów ceramiki, unikatowe militaria, włącznie z całymi bełtami, uzbrojenie ochronne i monety. To wszystko zamknięte w istnej kapsule czasu. Kim byli jego mieszkańcy i kto zniszczył obiekt w dzień św. Małgorzaty? Opowiada dr hab. Lech Marek, prof. UWr.

Tym razem w cyklu #KONTEKST zajrzymy na samo pogranicze świata Piastów i Rurykowiczów – do Grodów Czerwieńskich, jednego z najbardziej fascynujących obszarów Europy Środkowo-Wschodniej X–XIII wieku. To będzie opowieść o potędze i upadkach, o granicach, które nigdy nie były prostą linią na mapie, a przede wszystkim o grodzisku w Czermnie i Gródku – od wielu lat badanym przez interdyscyplinarne zespoły naukowe. Opowiada dr hab. Marcin Wołoszyn, prof. UR.

::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::

Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenum

Tym razem zanurzymy się w świecie sag islandzkich i średniowiecznych opowieści o kontaktach Skandynawów ze Słowiańszczyzną Zachodnią oraz strefą bałtycką. To nie tylko podróż w głąb literatury staronordyckiej, ale też okazja, by poznać kulisy najnowszych polskojęzycznych wydań trzech kluczowych sag, przygotowanych w ramach projektu „A austrvega”: https://bit.ly/sagi-a-austrvega

Opowiadają: dr hab. Jakub Morawiec, prof. UŚ, dr Remigiusz Gogosz oraz dr Grzegorz Bartusik.

::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::

Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/ Duration: 01:26:11

Tym razem przenosimy się na Pomorze Zachodnie, by zajrzeć w miejsca, do których rzadko dociera światło dzienne – krypt szlachty pomorskiej z XVI–XIX wieku. To będzie opowieść o trudnej historii regionu, o zapomnianych rodach i o pamięci, którą zatarły wojny oraz powojenne „odwety”. Ale też o odkryciach, które pozwalają przywrócić imiona tym, których pochłonęła historia. W skład zespołu badawczego wchodzą dr Joanna Rennwanz z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, dr Monika Ogiewa-Sejnota z Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Stargardzie, kierownik prac dr. hab. Marcin Majewski, prof. US, a dziś opowiadać będzie dr Katarzy...

Święty Graal, tajemnicze ruiny, ukryte skarby, klątwa mistrza zakonnego, okultyzm, tajne bractwa i magia – przez wieki templariusze obrastali legendami. Ale kim naprawdę byli? Czym zajmowali się na ziemiach Piastów, gdzie znajdowały się ich komandorie i jaką rolę odgrywali w polityce oraz gospodarce średniowiecznej Polski?

O prawdziwym dziedzictwie templariuszy opowiada dr Kamil Wasilkiewicz z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – współredaktor książki „Templariusze. Historia i dziedzictwo”



::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::

Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/

Neandertalczycy w Zwoleniu? Tak jest! Tym razem w cyklu #KONTEKST opowiadamy o najnowszych wynikach badań w dolinie rzeki Zwoleńki i jednym z najbardziej na północ wysuniętych stanowisk neandertalczyków na ziemiach dzisiejszej Polski! Opowiadają prof. dr hab. Barbara Woronko, dr hab. Katarzyna Pyżewicz oraz dr Witold Grużdź.

::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::

Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/

Dziś porozmawiamy o tym, jak przejść od dat względnych do twardych liczb i jak zsynchronizować dzieje Niżu Polskiego z chronologią celtyckiej Europy i świata śródziemnomorskiego. Wszystko po to, by odpowiedzieć na jedno z kluczowych pytań polskiej archeologii: kiedy i jak szybko ukształtowała się kultura przeworska. Opowiada dr hab. Piotr Łuczkiewicz, prof. UMCS.

::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::

Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/

Po wakacyjnej przerwie wracamy do Was z prawdziwą archeologiczną petardą w cyklu #KONTEKST! Dzisiejszy temat to jeden z najważniejszych symboli polskiej archeologii – słynna waza z Bronocic, czyli najstarsze znane na świecie przedstawienie pojazdu kołowego. O tym niezwykłym zabytku, kulisach jego odkrycia, ogólnie początkach transportu kołowego i swojej najnowszej książce opowiada prof. dr hab. JANUSZ KRUK.

::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::

Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/

Tym razem w cyklu #KONTEKST porozmawiamy o różnych obliczach archeologii wojny — od początków zjawiska wojny w dziejach ludzkości, przez psychologiczne i społeczne aspekty konfliktów, aż po to, jak współczesna archeologia bada ślady dawnych bitew, przemocy i fortyfikacji. Opowiada dr hab. Bartosz Kontny, prof. UW.

::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::

Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/

W tym odcinku serii 'Kontekst' prowadzonej przez Radosława Biela, przenosimy się do Gościkowa-Paradyżu, gdzie badania archeologiczne i architektoniczne ujawniają fascynujące historie dawnych zabudowań. Prezentujemy najnowsze odkrycia dotyczące średniowiecznych warstw osadniczych, architektonicznych tajemnic cysterskiego opactwa oraz barokowej przebudowy kompleksu. Odcinek zawiera także zapowiedź nadchodzących Europejskich Dni Archeologii 2025. Gośćmi są dr Arkadiusz Michalak, dyrektor Muzeum Archeologicznego Środkowego na Dodrze, oraz dr hab. inż. arch. Andrzej Legendziewicz profesor Politechniki Wrocławskiej.

::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::

Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-

W tym odcinku opowiadamy o wyjątkowych odkryciach archeologicznych w Kazimierzy Wielkiej. Pod szkolnym boiskiem i trawnikiem Regionalnej Placówki Opiekuńczo-Terapeutycznej archeolodzy odkryli jedno z najciekawszych stanowisk ostatnich lat. Dowiecie się o pozostałościach osadnictwa malickiej kultury neolitu, i spektakularnych grobach z okresu wpływów rzymskich, w tym znalezionej situli z brązu z wyobrażeniem delfinów. Podziwiajcie fascynujące znaleziska i dowiedzcie się, jak wyglądały dawne rytuały pogrzebowe oraz codzienne życie mieszkańców terenów dzisiejszej Kazimierzy Wielkiej od neolitu po okres wpływów rzymskich. Uzyskane wyniki badań przedstawia dr Joanna Zagórska-Tele...

W tym odcinku przyjrzymy się pozornie niepozornemu, a jednak niezwykle informacyjnemu elementowi ludzkiego szkieletu – zębom. Co można z nich wyczytać? Bardzo wiele – od diety, przez pochodzenie, aż po wiek czy nawet status społeczny! O znaczeniu zębów w archeologii i antropologii opowiadać będzie prof. dr hab. Jacek Tomczyk.

::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::

Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/

Choć często skupiamy się na grodach, ceramice czy uzbrojeniu, czasem warto zapytać: co jedli nasi przodkowie i jak zdobywali pożywienie w otaczającym ich środowisku? Ryby i dzikie zwierzęta były ważnym uzupełnieniem diety, ale też źródłem kości, skór, tłuszczu i wielu innych surowców. Do świata codziennego Słowian sprzed tysiąca lat – by porozmawiać o tym, co łowili i na co polowali, przenosi nas Michał Ostrowski.

::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::

Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-

Czy Wandalowie tworzyli kulturę przeworską? To pytanie od lat dzieli archeologów, historyków i językoznawców. W tym odcinku przyglądamy się najnowszym odkryciom, analizujemy źródła pisane i dowody materialne, by rozwikłać jedną z największych zagadek starożytnych ziem dzisiejszej Polski. Kim naprawdę byli Wandalowie? I co wiemy o ich związku z kulturą przeworską? jakie argumenty przemawiają dziś za i przeciwko jej wandalskości opowie nasz gość – prof. dr hab. Gościwit Malinowski.

::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::

Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumera

Dziś zabieramy Was do serca Wielkopolski, gdzie wśród pól i lasów powiatu śremskiego zespół badaczy od kilku lat przygląda się miejscom, które do niedawna w ogóle nie figurowały jako stanowiska archeologiczne. Niektóre opisywano jako zwykłe osady otwarte – inne nie były rozpoznane wcale. A jednak... mają wały, fosy, zachowane formy terenowe. Tylko że czas działa na ich niekorzyść – intensywna uprawa, erozja, modernizacje. Dlatego właśnie teraz trwa misja ostatniej szansy. O staraniach mających na celu inwentaryzację tych obiektów opowiadać będą Marcin Krzepkowski oraz dr Radosław Franczak.

<...

W tym odcinku przenosimy się do jednej z najbardziej znanych jaskiń w Polsce – Jaskini Raj! Po blisko sześciu dekadach archeolodzy niedawno powrócili tu, by przy pomocy najnowszych metod badawczych odsłonić kolejne tajemnice prehistorii Gór Świętokrzyskich. Co udało się odkryć i co może to zmienić w naszym rozumieniu osadnictwa neandertalczyków i ludzi współczesnych?

Czy setki kości plejstoceńskich zwierząt, m.in. mamuta, lwa jaskiniowego i niedźwiedzia, a także liczne poroża reniferów tworzyły barierę ochronną? Opowiada dr hab. Małgorzata Kot, prof. UW.

::::: CHCESZ N...

W tym odcinku przyjrzymy się nowożytnemu cmentarzysku w Pniu – miejscu, które wzbudziło ogromne zainteresowanie w Polsce i za granicą. Odkrycie jednego z pochówków, zabezpieczonego sierpem i kłódką, stało się tematem licznych artykułów i dyskusji, a zaprezentowana w zeszłym roku rekonstrukcja twarzy tzw. „Zosi” sprawiła, że mogliśmy dosłownie spojrzeć w oczy przeszłości. Opowiadają dr hab. Dariusz Poliński, prof. UMK, dr inż. Maria Cybulska, dr Łukasz Czyżewski.

::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::

Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl...

Chodlik – wielki gród Słowian na Lubelszczyźnie! To jedno z najbardziej zagadkowych stanowisk archeologicznych wczesnego średniowiecza, którego monumentalne wały do dziś budzą podziw. Jaką rolę pełnił ten ogromny ośrodek i dlaczego opustoszał przed powstaniem państwa Piastów? O tajemnicach grodziska opowiada dr Łukasz Miechowicz.

::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::

Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/

W surowym krajobrazie północnej Szkocji do dziś można dostrzec pozostałości niezwykłych kamiennych wież sprzed ponad 2000 lat. Wznoszone od Hebrydów, przez Orkady i Szetlandy, aż po Caithness i Sutherland: brochs – monumentalne konstrukcje epoki żelaza – wciąż budzą pytania o swoją funkcję. Czy były fortecami? Rezydencjami elit? A może miały jeszcze inne znaczenie? Opowiada dr Cezary Namirski.

Książkę „Pradziejowe wieże północy: brochs i epoka żelaza w Szkocji” możecie zamówić pod tym adresem: https://tyniec.com.pl/homini/2388-pradziejowe-wieze-polnocy-brochs-i-epoka-zelaza-w-szkocji-9788382053210.html

::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::

Od kilku lat zespół badawczy projektu „Bioregion Biebrza. Rzeka i człowiek” eksploruje stanowiska archeologiczne ukryte wśród torfowisk Biebrzańskiego Parku Narodowego. To region, który z perspektywy dotychczasowych podręczników było białą plamą na mapie pradziejowego osadnictwa.

Najnowsze badania ujawniły jednak bogaty materiał zabytkowy – od narzędzi krzemiennych schyłkowego paleolitu, przez ślady pasterskich społeczności epoki żelaza, aż po konstrukcje z epoki kamienia, zapieczętowane przez kolejne warstwy organicznych osadów. Czy najnowsze odkrycia zmienią pogląd na rozwój subneolitu w tej części Europy? Opowiadają Adam Wawrusiewicz, dr Mi...

Jak wyglądały rytuały pogrzebowe w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza? Co możemy powiedzieć o ludziach żyjących na ziemiach dzisiejszej Polski ponad 2500 lat temu? W tym odcinku zagłębiamy się w tajemnice cmentarzyska birytualnego w Opolu-Groszowicach, gdzie odkryto 45 grobów kryjących zarówno pochówki ciałopalne, jak i szkieletowe. Opowiada dr hab. Tomasz Purowski, prof. IAEPAN – archeolog specjalizujący się w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza, autor licznych publikacji naukowych, ekspert w badaniach nad osadnictwem i obrządkiem pogrzebowym.

Nagranie powstało w ramach projektu „Birytualne cmen...

Dlaczego ponad 5000 lat temu Wysoczyzna Kańczucka odgrywała kluczową rolę w rozwoju społeczności rolników młodszej epoki kamienia? Najnowsze badania archeologiczne ujawniają, że ówczesne osadnictwo było znacznie bardziej rozwinięte, niż sądziliśmy do tej pory. Wśród odkryć znalazły się choćby monumentalne cmentarzyska, które stanowią jedne z najbardziej wysuniętych na południowy wschód przejawów monumentalnej architektury grobowej w tamtych czasach! O osadnictwie, cmentarzyskach, a także odkrywanych zabytkach kultury pucharów lejkowatych oraz kultury ceramiki sznurowej opowiadają dr Dariusz Król i dr Michał Głowacz.

::::: CHCE...

Znamy wyniki plebiscytu "Archeologiczne Sensacje 2024", w którym doceniane są najciekawsze odkrycia, publikacje, projekty i wydarzenia związane z pracami polskich archeologów. Zwycięzców wyłoniono w 10 kategoriach, m.in.: za najważniejsze odkrycie archeologiczne w Polsce, odkrycie zagraniczne polskich archeologów, książka i zdjęcie.



::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::

Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/

Jakie sekrety skrywa Goschwitz – zanikła wieś odkryta kilkanaście lat temu na Wzgórzach Strzelińskich? Wiemy, że powstała pod koniec XIII w., istniała zaledwie kilkadziesiąt lat, po czym została opuszczona na stulecia. Na jej pozostałości udało się natrafić jednak dzięki danym z lotniczego skanowania laserowego, a w ciągu ostatnich paru lat prowadzono na jej terenie badania wykopaliskowe. O najnowszych wynikach opowiadają dr Maria Legut-Pintal oraz Konrad Burek.

::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::

Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-arche

Gdy myślimy o nazistowskich obozach, naszą uwagę przykuwają zwykle te najbardziej znane, jak Auschwitz, Majdanek czy Gross-Rosen. Jednak regiony Europy Środkowo-Wschodniej były także świadkami działania setek mniejszych filii i obozów pracy przymusowej, których losy wciąż pozostają w cieniu wielkiej historii. To właśnie w tych miejscach, schowanych w lasach i rozproszonych po wsiach, tysiące więźniów – głównie Żydów, Polaków i Rosjan – zmuszanych było do niewolniczej pracy na potrzeby przemysłu wojennego III Rzeszy. Opowiada dr hab. Paweł Konczewski, prof. UPWr.

::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::

Wraz z archeologiem Zbigniewem Misiukiem przenosimy się do XIII wieku, aby odkryć jak wyglądał Gdańsk nim uzyskał prawa miejskie. Osada na Górze Gradowej, fundacje książęce na Górce Dominikańskiej i oczywiście grodzisko, to tylko te najsłynniejsze elementy. Chcesz dowiedzieć się, co kryje się za odkryciami, które poszerzają nasz obraz dawnego Gdańska, gdzie krzyżowały się wpływy kultur Wschodu i Zachodu? To spotkanie dla Ciebie!

::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::

Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: http://bit.ly/e-prenumerataAZ

Ekscytujące odkrycia dokonane na zboczu góry Wroczeń w rejonie Sanoka pozwoliły zgłębić historię wojowników kultury przeworskiej, którzy spoczęli w jednym z nielicznych cmentarzysk tej epoki w regionie. Badania, prowadzone przez ostatnie lata, odsłoniły między innymi podwójny pochówek wojowników z rytualnie zgiętymi mieczami oraz inne rzymskie artefakty, rzucając nowe światło na kontakty mieszkańców tych ziem z Cesarstwem Rzymskim. Opowiadają Jan Bulas i dr Piotr Kotowicz.

::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::

Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Ż...

W trakcie tego spotkania z cyklu #KONTEKST przyjrzymy się nowoczesnym metodom pracy w archeologii i temu jak cyfrowe technologie zmieniają sposoby prowadzenia badań w terenie, analizowania ich wyników oraz dokumentowania i prezentowania odkrywanych zabytków. O GIS-ie, dronach, laserach, satelitach, modelach 3D i Sztucznej Inteligencji opowiadają: dr Julia Chyla, dr Marcin Maciejewski.

::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::

Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: http://bit.ly/e-prenumerataAZ

Podczas tego fascynującego spotkania dowiemy się, jak odkryto unikatowe malowidła z okresu kolonialnego w Chajul oraz jakie znaczenie mają one dla lokalnej społeczności i badaczy z całego świata. Opowiemy o metodach konserwacji, a także o symbolice i historii tych dzieł. Dlaczego były one ukryte? Co nam mówią o kulturze Majów Ixil? Opowiadają: dr Monika Banach, dr Katarzyna Radnicka-Dominiak, dr hab. Jarosław Źrałka.

Dodatkowo, webinar towarzyszy trwającej w Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu wystawie czasowej prezentującej wyniki projektu Chajul. Odkrycia dokonane przez polskich badac...

Kiedy rozpoczęła się eksploatacja w rejonie Krzemionek i jakie metody stosowali pradziejowi górnicy, aby pozyskać ten cenny surowiec. Nie zabraknie fascynujących szczegółów na temat samego krzemienia pasiastego – co sprawiało, że był tak pożądany przez tysiąclecia? Dowiemy się także, jak dolina Kamiennej wpisuje się w szerszy kontekst pradziejowego górnictwa w Europie i na świecie. Doceniony w końcu poprzez wpisanie jako jedyne w Polsce stanowisko archeologiczne na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Opowiada: dr Andrzej Przychodni.

:::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::

👉 Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: http://bit.ly/e-prenumerat

Podczas tej transmisji z cyklu #KONTEKST opowiemy o historii i znaczeniu wieży książęcej w Siedlęcinie, jej architekturze, a także o freskach przedstawiających legendę o sir Lancelocie z Jeziora, które stanowią unikatowy przykład sztuki średniowiecznej. Przedstawimy również wyniki najnowszych badań, rekonstrukcje, plany na przyszłość, a także odpowiemy na Wasze pytania. Opowiada: dr Przemysław Nocuń

:::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::

👉 Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: http://bit.ly/e-prenumerataAZ

Kafle piecowe. Z pozoru zwyczajne przedmioty z wypalonej gliny o różnorodnych formach, wzorach i kolorystyce. Rozbudowana ikonografia kafli odzwierciedlała status, poglądy i upodobania właścicieli. Zdarzało się, że najpiękniejsze okazy były przedmiotem pożądania dostępnym tylko dla wybranych (czytaj: bogatych). Opowiadają: Ewelina Imiołczyk i Beata Badura.

:::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::

👉 Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: http://bit.ly/e-prenumerataAZ

Odkryj fascynujący świat garncarstwa i szklarstwa 🏺🥛, które przez wieki nie tylko były odzwierciedleniem kultury i technologii, ale także dziś ślady po ich działalności pełnią rolę niesamowitego źródła informacji. Przy umiejętnie zadanych pytaniach mogą być doskonałym narzędziem służącym rozwiązaniu szerszego problemu historycznego, społecznego, gospodarczego, jak również socjotopograficznego. Opowiada dr Sylwia Siemianowska.

:::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::

👉 Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: http://bit.ly/e-prenumerataAZ

Zanurz się w jednym z najbardziej przełomowych okresów w historii ludzkości. Czym była i jakie skutki miała rewolucja neolityczna? Kiedy do niej doszło, jakie były jej przyczyny, gdzie się rozpoczęła? W jaki sposób doszło do neolityzacji ziem dzisiejszej Europy i Polski?

Zabierzemy Cię w podróż do czasów, gdy nasi odlegli przodkowie dokonali niesamowitej transformacji z koczowniczych łowców-zbieraczy w osiadłych rolników. W kolejnym spotkaniu z cyklu #KONTEKST o rewolucji neolitycznej opowiada dr hab. Marek Nowak, prof. UJ.

:::::: CHCESZ NAM P...

Monumentalne kamienne budowle pradziejowe nazywa się megalitami. W języku greckim mega to duży, lithos to kamień. Tego typu konstrukcje określamy również mianem cyklopowej architektury. Pośród wielu licznych reliktów takowej w Gruzji, wyróżniają się osady i twierdzy! W drugiej części spotkania na temat megalitów Gruzji, a także odpowiada na pytania widzów archeolog Przemysław Polakiewicz.

Więcej o cyklu na: 

https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spotkanie to zapraszamy do uczestnictwa na żywo, co...

Przez długie wieki ludzie na całym świecie byli przekonani, że relikty megalitycznych struktur obecne w ich otoczeniu zostały wybudowane przez mitycznych, półboskich tytanów. Obszar Gruzji nie odbiega od tego schematu! W pierwszej części spotkania na temat megalitów Gruzji o menhirach, kurhanach, dolmenach i sanktuariach opowiada archeolog Przemysław Polakiewicz.

Więcej o cyklu na: 

https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spotkanie to zapraszamy do uczestnictwa na żywo, co czwartek o 19 na Facebooku Archeologii Żywej lub prenumerowania...

Czy kiedykolwiek zastanawialiście się: co było przed Gdynią? Miasto, które w naszym wyobrażeniu kojarzy się z nowoczesnością i dynamicznym portem, nie powstało przecież w próżni! Jako część bogatego dziedzictwa Pomorza, również teren dzisiejszej Gdyni kryje w sobie fascynującą historię sięgającą daleko w przeszłość, nasyconą morskimi przygodami i pradawnymi tajemnicami. Opowiadają: dr Marcin Szerle, dr Mateusz Cwaliński oraz Aleksandra Zuzanna Fijałkowska

Więcej o cyklu na: 

https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spot...

Ponadregionalne centrum polityczne i kulturowe z monumentalnymi budowlami wznoszącymi się na Górze Zamkowej, niczym Akropol lub Wawel. Stolica wielokulturowego księstwa, w którym przeplatają się wpływy Bizancjum i rzymskiego Zachodu. Witajcie w Chełmie, mieście w dzisiejszym województwie lubelskim, które kryje niesamowite historie o władzy, wierze i sztuce inżynieryjnej naszych przodków. Opowiada prof. dr hab. Andrzej Buko.

Więcej o cyklu na: 

https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spotkanie to zapraszamy do uczestnictwa na ż...

Poznaj świat barbarzyńskich wojowników, ich rytuałów i uzbrojenia. Dowiedz się więcej na temat starożytnych, tajemniczych ofiar składanych w jeziorach, pól bitew i cmentarzysk społeczności z terenów dzisiejszej Polski i okolic. Opowiada dr hab. Bartosz Kontny, profesor Uniwersytetu Warszawskiego.

Wszystkich zainteresowanych najnowszą książką naszego gościa pt. „The Archaeology of War. Studies on Weapons of Barbarian Europe in the Roman and Migration Period” zapraszamy do jej pobrania ze strony wydawnictwa: https://www.brepols.net/products/IS-9782503607375-1

Więcej o cyklu na: <...

Badania w Starej Dongoli to ponad 50 lat działalności polskich archeologów! Dawna stolica średniowiecznego królestwa Makurii funkcjonowała od końca V wieku do jej opuszczenia w wieku XVIII. Dziś odnajdujemy relikty po masywnych fortyfikacjach, cytadeli, pałacach, kościołach i klasztorach, które imponowały podróżnikom nawet z najbardziej odległych zakątków ówczesnego świata. O dotychczasowych odkryciach opowiada dr hab. Artur Obłuski, prof. UW.

Więcej o cyklu na: 

https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spotkanie to...

Paleopatologie, zmiany chorobowe, wiek, płeć, intensywność płomieni – czy to wszystko da się ustalić z drobnych fragmentów przepalonych kości? Co najlepiej robić po natrafieniu na urnę i skremowane szczątki mające tysiące lat? Jak duży wpływ na ich zachowanie ma środowisko? Dlaczego prehistoryczne ludy wolały kremację?

W tym odcinku zajmujemy się tematem pochówków ciałopalnych i tym jakie informacje jesteśmy w stanie uzyskać dzięki badaniom antropologicznym. Opowiada dr Agata Hałuszko.

Więcej o cyklu na: 

https://archeologia.com.pl/ko...

Odkryjcie z nami Mauretanię Tingitańską - afrykańską prowincję Imperium Rzymskiego, powstałą po podbiciu tych ziem przez Rzymian, wyjątkową w swej izolacji, a której relikty do dziś mogą podziwiać zwiedzający Maroko. Od kilku lat polsko-marokańska misja archeologiczna bada okolice Volubilis w poszukiwaniu wież obronnych, które są świadkiem potęgi i zasięgu Imperium Romanum, sięgającego swymi granicami skrajów ówczesnego świata.

I wszystko wskazuje na to, że po latach badań w końcu natrafiono na pierwszą potwierdzoną rzymską wieżę obserwacyjną w Mauretanii! O badaniach i ich wynikach opowiada jeden z polskich k...

O pozyskiwaniu żelaza, hutnictwie, kowalstwie, piecach, miechach i mieczach między innymi, we wczesnym średniowieczu opowiadać będą członkowie pracowni kowalskiej Officina Ferraria: dr Maciej Tomaszczyk i Paweł Kucypera.

Więcej o cyklu na: 

https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spotkanie to zapraszamy do uczestnictwa na żywo, co czwartek o 19 na Facebooku Archeologii Żywej lub prenumerowania naszego czasopisma: https://bit.ly/prenumeruj-AZ

W tym spotkaniu z cyklu KONTEKST przeniesiemy się na Pojezierze Mazurskie sprzed 2,5 tys. lat! Między innymi dlaczego ludzie osiedlali się na wyspach zarówno naturalnych jak i sztucznych przybliżą nam, prezeski Stowarzyszenia „Archeologia Podwodna”: Magdalena Nowakowska oraz Małgorzata Mileszczyk

Więcej o cyklu na: 

https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spotkanie to zapraszamy do uczestnictwa na żywo, co czwartek o 19 na Facebooku Archeologii Żywej lub prenumerowania naszego czasopisma: https://bit.ly/prenumeruj-AZ

Archeologiczne Sensacje to wszystko co najstarsze, największe i najważniejsze. Każdy rok przynosi nam niesamowite odkrycia, również w dziedzinie archeologii. Od paru lat zajmujemy się dorocznym podsumowaniem i takie też przygotowaliśmy dla roku 2023!

Podsumowanie tekstowe: https://archeologia.com.pl/10-najwazniejszych-odkryc-archeologicznych-2023/

W jury tegorocznej edycji zasiadali dr Radosław Biel z kwartalnika „Archeologia Żywa”, dr Anna Jankowiak – blogerka znana jako Wiedźma od wiedzy. Andrzej Daczkowski z dwumiesięcznika „Odkrywca” oraz Szymon Zdziebłowski z miesięcznika „National Geographic Polska”

Więcej o cyklu na:https://archeo...

Dowiedz się, jak Księstwo Warszawskie, stało się symbolem nadziei dla Polaków, marzących o odzyskaniu niepodległości. Sprawdzimy na ile prawdziwe są mity. Przyjrzymy się krytycznie jego decyzjom politycznym, działaniom militarnej i dyplomatycznej strategii oraz ich skutkom dla Polski. W przeciwieństwie do Riddley’a Scott’a będziemy się trzymać faktów, nawet pomimo tego, że nas tam wtedy nie było! Opowiada: prof. dr hab. Jarosław Czubaty.

Więcej o cyklu na: 

https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spo...

Odkryj fascynującą historię Tadeusza Smoleńskiego, pierwszego polskiego egiptologa, i jego wkładu w badania starożytnego Egiptu. Dowiedz się, jak jego prace wpłynęły na rozwój polskiej nauki i poznanie tajemnic cywilizacji rozwijającej się nad brzegami Nilu. Przypomnimy także o pionierskich badaniach nie tylko w skali Polski, ale także w skali światowej. Już 30 lat temu bowiem, to w Krakowie zrealizowano kompleksowy program badania mumii egipskiej Aset-iri-khet-es - kapłanki bogini Izydy. Opowiadają prof. dr hab. Andrzej Urbanik, dr Krzysztof Babraj oraz Anna Starzycka.

Więcej o cyklu na: 

https://a...

Poznaj tajniki starożytnego rytuału Inków i unikalną historię Damy z Ampato. W 1995 roku, na południu Peru, archeolog Johan Reinhard i peruwiański przewodnik Miguel Zarate odkryli na górze Ampato doskonale zachowaną mumię nastoletniej ofiary - dziewczynki, której twarz niedawno została zrekonstruowana, by wyglądała jak żywa.

Dowiedz się więcej o rytuale capacocha, w którym dzieci były pośrednikami między bogami a ludźmi, i o kontekście archeologicznym tego niezwykłego odkrycia, włącznie z badaniami ostatnich tambos (stacji przystankowych), na których odprawiono ceremonie k...

Dowiedz się, co jedli nasi przodkowie 10, 100 a nawet 300 tysięcy lat temu, w najstarszym i najdłuższym okresie ludzkości! Jak często mogli liczyć na mięso? Jakie rośliny i składniki naturalne stanowiły część diety naszych odległych przodków i kuzynów. Opowiada dr hab. Iwona Sobkowiak-Tabaka, profesor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Więcej o cyklu na: 

https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spotkanie to zapraszamy do uczestnictwa na żywo, co czwartek o 19 na Facebooku Archeologi...

Ostrów Tumski we Wrocławiu to najstarsza, zabytkowa część Wrocławia, która powstała na ówczesnej wyspie na obszarze przepraw na Odrze w okolicy ujścia rzeki Oławy. Jak głęboko w przeszłość sięga historia grodu na wrocławskim Ostrowie Tumskim? Skąd wzięła się jego nazwa? Dlaczego to miejsce było tak ważne dla dawnej stolicy Śląska? Co archeologia mówi nam o jego dawnych mieszkańcach i jak wielki wpływ miały na to wszystko wydarzenia XIII wieku? O tym wszystkim opowiada dr Aleksandra Pankiewicz z Uniwersytetu Wrocławskiego.

Więc...

Pierwsze miesiące II wojny światowej miały szczególnie tragiczny wymiar na terenie przedwojennego województwa pomorskiego. Wiązały się one z zaplanowanymi, masowymi mordami określonych grup obywateli polskich, dziś znanych pod wspólną nazwą Zbrodni pomorskiej 1939. Od 8 maja 2023 roku trwały czynności procesowe gdańskiego pionu śledczego Instytutu Pamięci Narodowej oraz biegłych z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego w miejscu eksterminacji ludności polskiej na terenie Lasu Szpęgawskiego koło Starogardu Gdańskiego. Szczegóły i wyniki tego śledztwa publicznie ogłoszono 3 dni temu, więc postanowiliśmy zaprosić kierownika prac archeologicznych, które odgrywały w tym wszystkim...

Od kilku lat coraz więcej się dzieje wokół egipskich mumii w naszym kraju. Dwa lata temu media na całym świecie obiegła informacja na temat tzw. Mumii Tajemniczej Damy, należącej do Uniwersytetu Warszawskiego, a wystawianej w Muzeum Narodowym w Warszawie. Badacze z Warsaw Mummy Project opowiadali o odkryciu również u nas w ramach cyklu #KONTEKST. Choć wzbudziło ono kontrowersje i ożywioną dyskusję, to co do istnienia w mumii płodu odkrywcy nie maja wątpliwości. Najwyższy czas zaprosić zatem ponownie ich reprezentację, szczególnie, że w swoich badaniach wyszli poza zbiory warszawskie, rozpoczynaj...

Czym jest geoarcheologia? Jak wyglądało środowisko we wschodniej Polsce 7 tys. lat temu? Dlaczego archeologów interesuje zawartość fosforu w glebie? Jak orientujemy się w tych tysiącach pomiarów, zdjęć i rysunków? Na te i inne pytania odpowiadają: dr Marcin Szeliga, dr Marcin Maciejewski oraz dr Piotr Bartmiński z UMCS.

Więcej o cyklu na: 

https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spotkanie to zapraszamy do uczestnictwa na żywo, co czwartek o 19 na Facebooku Archeologii Żywej lub prenumerowania naszego czasopisma: h...

Metsamor to jedno z najbardziej znanych stanowisk archeologicznych w Armenii, położone kilkadziesiąt kilometrów na zachód od Erywania. Od VIII wieku p.n.e. Metsamor wchodziło w skład królestwa Uraratu – biblijnego królestwa Ararat. Miasto z twierdzą, kompleksy świątynne z sanktuariami, cmentarzysko z kurhanami, w skrócie - prawdziwe centrum kulturowe i polityczne doliny Araksu! Opowiada dr hab. Krzysztof Jakubiak, prof. UW.

Więcej o cyklu na: 

https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spotkanie to zaprasz...

Kurhany w Mirosławiu na stanowisku 37 swoje tajemnice zaczęły ujawniać dopiero od roku 2015. Zupełnie nieznane wcześniej cmentarzysko odkryto dzięki danym LIDAR - było to siedem nasypów kurhanowych, ulokowanych wzdłuż wysokiej w tym miejscu krawędzi Pradoliny Noteci, określanej mianem Tarasu Walkowickiego. W 2016 roku, wspierane przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Pile i Nadleśnictwo Sarbia, ruszyły pierwsze prace wykopaliskowe i już one przyniosły zaskakujące wyniki! Później było tylko ciekawiej 😍 Opowiada prof. dr hab. ANDRZEJ MICHAŁOWSKI.

Więcej o cyklu na: 

htt...

Z badań społecznych prowadzonych przez Narodowy Instytut Dziedzictwa wysuwa się m.in. smutny wniosek: dziedzictwo archeologiczne należy do najmniej zrozumiałych, a więc najmniej interesujących dla Polaków. Dlatego w tym odcinku podyskutujemy i odpowiemy na tytułowe pytanie: po co nam dziedzictwo archeologiczne? Opowiadają dr hab. Michał Pawleta prof. UAM oraz Aleksandra Chabiera.

Więcej o cyklu na: 

https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spotkanie to zapraszamy do uczestnictwa na żywo, co czwartek o 19 na Facebooku Archeologii Żywej...

Samborowice to obecnie niewielka miejscowość położona w powiecie raciborskim, niedaleko od granicy z Czechami. Jest to ostatni polski przystanek na drodze z Raciborza do czeskiej Opawy. Pozostałości odkrytej w Samborowicach celtyckiej osady z przełomu III i II wieku przed Chrystusem pokazują, że już wtedy zamieszkująca ją społeczność utrzymywała rozliczne kontakty handlowe z odległymi obszarami ówczesnej Europy. O badaniach tego stanowiska opowiadają dr PRZEMYSŁAW DULĘBA i JACEK SOIDA.

Więcej o cyklu na: 

https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci si...

Neptun stojący na pl. Nowy Targ był jednym z często uwiecznianych na widokówkach symboli Wrocławia. Wszyscy myśleli, że przepadł na zawsze i podzielił los zniszczonego w 1945 placu Nowy Targ, który nie przetrwał oblężenia Festung Breslau. Okazuje się jednak, że po ponad stu latach nieobecności, barokowy Neptun w zeszłym roku powrócił do Wrocławia! Posąg nie jest kompletny, znajduje się w kawałkach, ale nie ma wątpliwości: to on! A o opowiada o nim jego odkrywca - dr TOMASZ SIELICKI.

Więcej o cyklu na: 

https...

Gdy myślicie o gotyku, na myśl najpewniej przychodzą Wam strzeliste katedry, spiczaste łuki oraz bogactwo zdobień i witraży – słowem architektura. Dziedzictwo gotyku to jednak o wiele, wiele więcej! I o ile w szkołach uczymy się o tych najbardziej oczywistych przykładach (wszyscy bowiem wiemy, że w życiu kluczową jest umiejętność rozróżnienia katedry romańskiej od gotyckiej), to wiele spośród tych nieoczywistych perełek zawdzięczamy archeologii. Kto był np. na poznańskim Ostrowie czy zwiedzał Muzeum Zamkowe w Sandomierzu miał okazję zobaczyć parę z nich. Opowiada dr Agnieszka Stempin.

Więcej o cyklu na...

Fort Apsaros uważany jest za najważniejszy i najcenniejszy zabytek Adżarii – leżącej nad Morzem Czarnym autonomicznej republiki w Gruzji. Co roku tłumnie odwiedzają go turyści z całego świata. Nic zresztą dziwnego, bo tutejsze mury obronne to jedne z najlepiej zachowanych fortyfikacji rzymskich na świecie. Ich ogrom aż trudno uchwycić na zdjęciach! 😮 Specjaliści mają jednak świadomość, że widoczne na powierzchni mury i baszty powstały w większości w okresie bizantyjskim. Jedynie ich fundamenty wzniesiono najprawdopodobniej w okresie późnorzymskim (tj. u schyłku III w. n.e. lub nieco później). O tym co udało się odkryć P...

Jaćwingowie w świetle najnowszych odkryć archeologicznych i ustaleń historyków jawią się nam aktualnie jako jedni z najpotężniejszych, pośród ludów zamieszkujących dawne Prusy. Jaćwiescy konni wojownicy we wczesnym średniowieczu siali postrach wśród swoich sąsiadów zapisując się na kartach kronik i dokumentów z epoki. Klęska Jaćwingów, wyludnienie i podział zajmowanego przez nich terenu doprowadziły jednak do stopniowego zaniku pamięci o tym walecznym plemieniu. O najnowszych wynikach badań opowiada dr MARCIN ENGEL.

Więcej o cyklu na: 

https://archeologia.com.pl/ko...

Archeologiczne Sensacje to wszystko co najstarsze, największe i najważniejsze. Każdy rok przynosi nam niesamowite odkrycia, również w dziedzinie archeologii. Od paru lat zajmujemy się dorocznym podsumowaniem i takie też przygotowaliśmy dla roku 2022!

Więcej o cyklu na: 

https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spotkanie to zapraszamy do uczestnictwa na żywo, co czwartek o 19 na Facebooku Archeologii Żywej lub prenumerowania naszego czasopisma: https://bit.ly/prenumeruj-AZ

Poczucie estetyki i piękna towarzyszyło ludziom od epok najdawniejszych. Przejawiało się między innymi poprzez zdobienie ciała, ubiór oraz biżuterię. Nie inaczej było u kultur przenikających się w południowej części regionu Morza Bałtyckiego! O kobiecej biżuterii u Słowian znad Bałtyku (i trochę u Bałtów i Skandynawów) opowiada KAROLINA CZONSTKE-ŚWIĄTKOWSKA z Muzeum Archeologicznego w Gdańsku.

Więcej o cyklu na: 

https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spotkanie to za...

W większości krajów świata, również w Grecji, w czasie wykopalisk archeolodzy znajdują najczęściej i najwięcej skorup ceramicznych. Niegdyś były to różnego rodzaju naczynia, po których do dziś pozostały tylko ich fragmenty. Jednak bardzo rzadko do naszych czasów, po wielu tysiącleciach, zachowują się wytwory wykonane z surowców organicznych. To dlatego tak rzadko w muzeach mamy okazję podziwiać oryginalne starożytne stroje. Podobnie wygląda sytuacja w Grecji.

Istnieją jednak inne, pośrednie sposoby na to, by poznać tajniki pradziejowego włókiennictwa! Opowiada o tym wszystkim dr hab. Agata Ulanowska z Uniwe...

Bardzo długo byliśmy przekonani, że starożytni Scytowie tereny dzisiejszej Polski odwiedzali głównie w postaci najeźdźców. Jednak w 2017 roku na Podkarpaciu, w gminie Radymno, odkryto grodzisko w Chotyńcu… 🤠 Już pierwszy sezon badawczy dostarczył niesamowitych znalezisk, w tym pierwszej dotąd odkrytej na naszych ziemiach starożytnej, greckiej amfory! Teraz wiemy z pewnością, że było to miejsce związane właśnie z modelem kulturowym owych Władców Stepów, zmieniając diametralnie stan naszej wiedzy o późnej epoce brązu i epoce żelaza.

O wynikach badań i wystawie czasow...

Kamień nad Jaśliskami, wzgórze Krąglica, Jasiel, Wola Michowa - to tylko parę przykładów. Kompleks pobojowisk zlokalizowanych wzdłuż grani granicznej jest jednym z najlepiej zachowanych tego typu zabytków w Polsce! Jest on świadectwem ciężkich walk toczonych w zimowej aurze 1915 roku, w które po obu stronach zaangażowanych było wielu Polaków.

O widocznych po dziś dzień śladach po I wojnie światowej opowiada dr Marcin Czarnowicz.

Więcej o cyklu na: 

https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci...

O odkryciach misji w Sakkarze słyszymy praktycznie przynajmniej raz do roku. Z pewnością mieliście okazję czytać o tajemniczej Suchej Fosie. Ostatnio głośno było chociażby o odkryciu grobowca urzędnika ds. tajnych dokumentów faraona! A czy jest lepszy moment na zapoznanie się z wynikami tych niesamowitych badań, niż czas trwania wystawy pt. „Magia starożytnego Egiptu” w Muzeum Narodowym w Lublinie, która dosłownie przenosi zwiedzających do starożytnego Egiptu?

Opowiadają: dr hab. Kamil Kuraszkiewicz, prof. UW i Maciej Drewniak.

Więcej o cyklu na: 

Warmińskie Pompeje! Tak czasami określa się średniowieczne Barczewko, położone pierwotnie w Puszczy Galindzkiej. W historii tej małej wsi, jakich wiele w tym regionie, nie byłoby nic nadzwyczajnego, gdyby nie tragedia z zamierzchłej przeszłości. Od zniszczenia w 1354 r., miejsce to pozostawało praktycznie nietknięte, aż do przybycia w XXI wieku archeologów. To swoista kapsuła czasu z reliktami spalonych budynków, ogromną ilością zabytków, a nawet szczątkami ofiar najazdu z XIV wieku.

O badaniach tego miejsca opowiada dr ARKADIUSZ KOPERKIEWICZ z Uniwersytetu Gdańskieg...

Około PÓŁ MILIONA lat! Okazuje się, że tak stare są narzędzia odkryte ponad 50 lat temu w jaskini Tunel Wielki, znajdującej się w Ojcowskim Parku Narodowym. Ich pierwotni odkrywcy sądzili, że krzemienne narzędzia mogą mieć co najwyżej 40 tys. lat, jednak niedawno interdyscyplinarny zespół badaczy wziął je ponownie pod lupę. W skutek tego odkryto, że są one jednymi z najstarszych narzędzi odkrytych do tej pory na terenach dzisiejszej Polski!

Opowiadają dr MAŁGORZATA KOT i dr hab. ADRIAN MARCISZAK, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego.

Więcej o cyklu na: https://arc...

Jezioro Lubanowo od ok. początków naszej ery do wczesnego średniowiecza najpewniej miało znaczenie kultowe. Do akwenu przez bardzo długi czas wrzucano broń i narzędzia, niekiedy uprzednio celowo zniszczone przez gięcie oraz poddanie działaniu ognia 🔥⚔️ Co na temat jeziornych skarbów może nam powiedzieć Lubanowo, leżące dziś na terenie pow. gryfińskiego? Na ile podobne są wnioski z badań jeziora Hammersø – największego jeziora na wyspie Bornholm? Czy mieszkańcy znad ich brzegów kierowali się zbliżonymi pobudkami? Co takiego udało się dotąd odkryć? Opowiada: dr hab. BARTOSZ KONTNY, prof. Uniwersytetu Warszawski...

To jedyny do tej pory ślad osadnictwa w Tatrach ze starszej epoki kamienia! Odkrycie śladów po łowcach reniferów sprzed ponad 12000 lat w jaskini Hučivá diera na Słowacji, jest uwieńczeniem bardzo długich poszukiwań. Już od XIX w. naukowcy badali tatrzańskie jaskinie, jednak dotąd bezskutecznie! W końcu jednak się udało! A dlaczego jest to ważne i co oznacza dla dalszych badań? Opowiada prof. dr hab. PAWEŁ VALDE-NOWAK.

Więcej o cyklu na: https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spotkanie t...

„Historia Polski zaczyna się w roku 966”. Całe to zdanie to uproszczenie, a data jest czysto umowna – każde państwo ma bowiem swój symboliczny początek. Ucząc się historii w szkole, skupiamy się na tym, co było po tej dacie. Niezbyt obchodzi nas, co działo się wcześniej. Jest tak m.in. dlatego, że do okresu wcześniejszego niewiele jest źródeł pisanych. Nie oznacza to jednak, że nie wiemy nic! Wręcz przeciwnie, z każdym rokiem wiemy coraz więcej! O tym opowiadają prof. ANDRZEJ BUKO i EWELINA SIEMIANOWSKA.

Więcej o cyklu na: https...

„Historia Polski zaczyna się w roku 966”. Całe to zdanie to uproszczenie, a data jest czysto umowna – każde państwo ma bowiem swój symboliczny początek. Ucząc się historii w szkole, skupiamy się na tym, co było po tej dacie. Niezbyt obchodzi nas, co działo się wcześniej. Jest tak m.in. dlatego, że do okresu wcześniejszego niewiele jest źródeł pisanych. Nie oznacza to jednak, że nie wiemy nic! Wręcz przeciwnie, z każdym rokiem wiemy coraz więcej! O tym opowiadają prof. ANDRZEJ BUKO i EWELINA SIEMIANOWSKA.

Więcej o cyklu na: https...

Ulokowany u źródła Biebrzy Nowy Dwór, jest dziś niewielką miejscowością, która wyróżnia się długą historią jak na miasteczko w województwie podlaskim. Dotychczas nierozwiązaną zagadką była lokalizacja pierwszej cerkwi Nowego Dworu. Czy udało się ją odkryć dzięki zlokalizowaniu cmentarzyska z XVI wieku? Czy jesteśmy w stanie stwierdzić kim byli pochowani tam zmarli? W jakich warunkach żyli ówcześni mieszkańcy Nowego Dworu? Opowiadają Hubert Lepionka i Angelika Słodka.

Więcej o cyklu na: https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze s...

Trójca to dawna wieś, obecnie część miasta Zawichost w woj. świętokrzyskim. Wydawało by się, że to zwykłe miejsce jakich wiele w naszym kraju. Tyle, że w 1931 r. natrafiono tam na skarb prawie 350 denarów, w 1937 r. pojawiło się kolejnych 500 egzemplarzy, a w 2020 r., w trakcie poszukiwań natrafiono na kolejne 1880 średniowiecznych monet! Niedawne odkrycie i wynikłe z tego badania archeologiczne, rzucają nowe światło na to, co wiemy na temat średniowiecznej Trójcy koło Zawichostu. Czy był to zwykły targ przy przeprawie przez Wisłę? A może jednak międzynarodowe emporium handlowe na wschodnich peryferiach pańs...

Ciekawe i ważne odkrycia archeologiczne w Polsce to temat, który jest „Archeologii Żywej” niesamowicie bliski! Ba! Możemy stwierdzić, że to nasz chleb powszedni. Dlaczego tylko niektóre odkrycia elektryzują powszechną opinię? Co sprawia, że dane odkrycie jest ważne? Co mówią nam teoretycznie nieme zabytki? Czy już wszystko zostało odkryte? Wiele osób moglibyśmy zaprosić do tej rozmowy, ale aktualnie nie ma chyba nikogo lepiej zorientowanego w temacie niż AGNIESZKA KRZEMIŃSKA - autorka najnowszej książki Wydawnictwa Literackiego pt. „Grody, garnki i uczeni. O archeologicznych tajemnicach ziem polskich”.

Więcej o cyklu na: https://ar...

Ponad 600 tys. jednorazowych pieców do produkcji żelaza! Tyle udało się odkryć archeologom w Górach Świętokrzyskich tylko do tej pory. Świętokrzyskie Centrum Hutnicze z pierwszych wieków naszej ery, nie jest odosobnionym zjawiskiem, ale za każdym razem imponuje rozmachem. O tym jak żelazo dotarło na ziemie dzisiejszej Polski, jak pracowali starożytni kowale i hutnicy, no i badaniach tego fenomenu jakim są starożytne centra hutnicze na ziemiach Polski opowiada (w większości) dr hab. SZYMON ORZECHOWSKI, prof. UJK.

Więcej o cyklu na: https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-a...

Sto lat temu geolog Jan Samsonowicz w Krzemionkach koło Ostrowca Świętokrzyskiego odkrył pradziejowe kopalnie krzemienia pasiastego. Jak się okazało, był to prawdziwy skarb, a data 19 lipca 1922 roku zapisała się na kartach historii polskiej archeologii. O odkrywcy, odkryciu i jego znaczeniu opowiada dr SZYMON MODZELEWSKI.

Więcej o cyklu na: https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spotkanie to zapraszamy do uczestnictwa na żywo, co czwartek o 19 na Facebooku Archeologii Żywej lub prenumerowania naszego czasopisma: https://bit.ly/prenumeruj-AZ

Terra sigillata to rodzaj rzymskiej ceramiki użytkowej charakteryzującej się czerwoną barwą polewy. Najważniejszymi odbiorcami produkcji terra sigillaty było wojsko i zromanizowana ludność prowincji. Czasami jednak docierała również poza granice Rzymu, w tym na tereny dzisiejszej Polski. Czym była? Jak i gdzie ją produkowano? Dlaczego jest interesująca dla archeologów. O tym wszystkim opowiada dr Andrzej Przychodni - dyrektor Muzeum Archeologicznego i Rezerwatu Krzemionki.

Więcej o cyklu na: https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spotkanie to zapraszamy do ucze...

Zamek Grodno bardzo długo pozostawał poza kręgiem zainteresowań naukowców. Było tak praktycznie do momentu gdy pojawiliśmy się tam my. Co takiego udało się wykopać podczas prowadzonych badań archeologicznych, w jaki sposób pojawiła się na zamku bulla papieska, czy wnioski archeologów pokrywają się z wynikami badań architektonicznych?. O tym wszystkim opowiada dr Paweł Konczewski.

Więcej o cyklu na: https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spotkanie to zapraszamy do uczestnictwa na żywo, co czwartek o 19 na Facebooku Archeologii Żyw...

Zamek Grodno bardzo długo pozostawał poza kręgiem zainteresowań naukowców. Było tak praktycznie do momentu gdy pojawiliśmy się tam my. I wtedy się zaczęło: najpierw poszukiwania, następnie badania wykopaliskowe, po nich badania architektoniczne i coraz więcej i więcej… To wszystko zebraliśmy w specjalnym numerze czasopisma naukowego „Architectus”, wydawanego przez Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej. Jest on niestety jedynie po angielsku, dlatego teraz w skrócie o wszystkim dowiecie się na żywo. W pierwszej z dwóch części spotkania opowiada dr hab. inż. arch. MAŁGORZATA CHOROWSKA, prof. PWr.

Więcej o cyklu na...

W krajobrazie przed rewolucją przemysłową szubienice były równie powszechnym widokiem co młyny wodne lub wiatraki. Lokowano je zazwyczaj na wzniesieniach lub przy ich braku – przy ważnych szlakach używanych przez podróżnych i mieszkańców. Szubienice ostatecznie podzieliły los młynów wodnych i wiatraków, lecz je rozbierano w sposób zorganizowany i najczęściej bardzo skrupulatnie.

Co działo się ze skazańcami? Na co natrafia się w trakcie badań dawnych miejsc straceń? Kiedy w ogóle zaczęto stawiać pierwsze szubienice i dlaczego wyszły z użycia? Opowiadają dr Danie...

Powszechna wiedza o egipskich hieroglifach kończy się właściwie na tym, że pojawiły się w starożytności i są trudne do odczytania 😀

Jednocześnie żyjemy w przeświadczeniu, że tradycja i kultura europejska wywodzą się ze starożytnej Grecji i Rzymu. Zapominamy jednak o starożytnych Egipcjanach lub po prostu jesteśmy nieświadomi egipskiego pochodzenia wielu wynalazków, idei i motywów. Dotyczy to nie tylko religii czy filozofii. To dzięki Egipcjanom ktoś może nosić imię Zuzanna lub Onufry. To dzięki nim znamy słowa takie jak: bazalt, heban czy chemia. T...

Archeolodzy znają już kilkanaście miejsc na terenie Peru, gdzie około 500 lat temu na szczytach gór lub wulkanów, Inkowie składali dzieci w ramach tzw. rytuału capacocha. Był on ważnym rytuałem mającym za zadanie wybłaganie łask bogów czczonych w Imperium Inków. O ofiarach rytuału capacocha i inkaskich mumiach opowiada DAGMARA SOCHA z Centrum Badań Andyjskich Uniwersytetu Warszawskiego.

Więcej o cyklu na: https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spotkanie to zapraszamy do uczestnictwa na żywo, c...

O tym jak historia i archeologia odpowiadają na tytułowe pytanie: czy Wolin był Słowian czy wikingów opowiada dr hab. Jakub Morawiec, prof. UŚ. Wydarzenie współorganizowane z Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie.

Więcej o cyklu na: https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spotkanie to zapraszamy do uczestnictwa na żywo, co czwartek o 19 na Facebooku Archeologii Żywej lub prenumerowania naszego czasopisma: https://bit.ly/prenumeruj-AZ

Krzyżacy i ich zamki to wydawałoby się temat na więcej niż jedno spotkanie. Jakimś cudem się jednak sporo rzeczy udało zmieścić w tym jednym wykładzie! Jakie były początki zamków w Prusach? Jak zmieniały się na przestrzeni dziejów? Z czego składał się typowy krzyżacki zamek? Ile pozostało ich do naszych czasów i które warto zobaczyć na własne oczy? Opowiada dr BOGUSZ WASIK z Działu Archeologii Muzeum Zamkowego w Malborku.

Więcej o cyklu na: https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeolog...

Rekonstruować czy nie rekonstruować? To pytanie towarzyszy wszystkim, którzy związani są z odtwarzaniem zabytkowych przedmiotów czy budowli. Czy powinniśmy to robić w sposób niezauważalny? Czy może rekonstruowane fragmenty odróżniać kolorem, fakturą lub materiałem? A co sądzą użytkownicy? O tym i badaniach z wykorzystaniem technologii eye-trackingu opowiada dr inż. arch. MARTA RUSNAK

Więcej o cyklu na: https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spotkanie to zapraszamy do uczestnictwa na żywo, co czwartek o 19 na Facebooku Archeologii Żyw...

Kiedy w 1977 roku troje warszawskich płetwonurków zanurzało się w wodach Zatoki Puckiej nie mieli pojęcia, że ich odkrycie przez dekady będzie elektryzować naukowców! O jednym z najstarszych i największych średniowiecznych portów naszych wód opowiada dr Mateusz Popek.

Więcej o cyklu na: https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spotkanie to zapraszamy do uczestnictwa na żywo, co czwartek o 19 na Facebooku Archeologii Żywej lub prenumerowania naszego czasopisma: https://bit.ly/prenumeruj-AZ

Kiedy na dobre skolonizowano tereny u podnóża Karkonoszy i Gór Izerskich? Co wiemy na temat początków najważniejszych, tamtejszych miast jak np. Jeleniej Góry? Czy chodziło wyłącznie o wykorzystanie zasobów naturalnych pobliskich gór? Opowiadają dr hab. Dagmara Adamska, dr Stanisław Wilk i Tomasz Miszczyk.

Więcej o cyklu na: https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spotkanie to zapraszamy do uczestnictwa na żywo, co czwartek o 19 na Facebooku Archeologii Żywej lub prenumerowania naszego czasopisma: https://bit.ly/prenumeru

Polska jest jednym z najzasobniejszych w zabytki militarne państw w Europie! Ich szczególną kategorią stanowią twierdze, powstające na terenie obecnych ziem polskich od XVI wieku aż do czasów I wojny światowej. O nowożytnych twierdzach na Dolnym Śląsku opowiada dr hab. GRZEGORZ PODRUCZNY, prof. UAM.

Więcej o cyklu na: https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spotkanie to zapraszamy do uczestnictwa na żywo, co czwartek o 19 na Facebooku Archeologii Żywej lub prenumerowania naszego czasopisma: https://bit.ly/prenumeruj-AZ

Gdzie i jak neandertalczycy pozyskiwali surowce? W jaki sposób produkowali i wykorzystywali konkretne narzędzia? Czy zajmowali się tym wyłącznie specjaliści? W których częściach Polski możemy natrafić na ślady po neandertalczykach i pierwszych Homo sapiens? Opowiadają: dr Katarzyna Pyżewicz, dr Witold Grużdź oraz Witold Migal.

Więcej o cyklu na: https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spotkanie to zapraszamy do uczestnictwa na żywo, co czwartek o 20 na Facebooku Archeologii Żywej lub prenumerowania naszego czasopisma: https://bit.ly/prenumeruj-AZ

Sposób odżywiania, niedobór lub brak żywności, warunki higieny, stan zdrowia czy ogólnej kondycji biologicznej. Stres fizjologiczny, rozumiany jako reakcja organizmu na warunki życia, uwidaczniać się może na szkielecie człowieka w wielu miejscach. O stresie fizjologicznym opowiada prof. Krzysztof Borysławski.

Więcej o cyklu na: https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spotkanie to zapraszamy do uczestnictwa na żywo, co czwartek o 20 na Facebooku Archeologii Żywej lub prenumerowania naszego czasopisma: https://bit.ly/prenumeruj-AZ

Jak wyglądały zaręczyny, zaślubiny, a następnie wspólne życie małżeńskie w starożytnym Rzymie? Na co wolno było żonie, a na co nie wolno było mężowi? Jak traktowano niewierność małżeńską? Co na ten temat może nam powiedzieć historia i archeologia? Opowiada: dr hab. Jakub Urbanik, prof. UW.

Webinar zorganizowany został w ramach projektu „Różnymi drogami do przeszłości”, finansowanego przez Inicjatywę Doskonałości Uczelni Badawczej Uniwersytetu Warszawskiego.: http://historia.uw.edu.pl/roznymi-drogami-do-przeszlosci-film/

Więcej o cyklu KONTEKST na: https...

Okoliczności i czas narodzin państwa polskiego fascynowały od dawien dawna. Nieliczne i lakoniczne zapiski źródłowe opisują ród Piastów, który w ciągu zaledwie kilku lat - zapewne między 962 a 966 rokiem - wyprowadził swoje władztwo z niebytu do organizacyjnej i politycznej wielkości G Jak do tego doszło? Kto stał na ich drodze? Co zdradza nam archeologia?

Czy budowniczowie zagadkowych, wczesnośredniowiecznych grodów, odkrywanych w południowej Wielkopolsce i części Dolnego Śląska, byli pierwszymi rywalami Piastów? Opowiada prof. dr hab. ANDRZEJ BUKO

Gdy w starożytnym Babilonie rządził legendarny Hammurabi, w leżących na Sądecczyźnie, niepozornych dziś Maszkowicach wznosiła się kamienna twierdza nie mająca konkurencji w tej części Europy! Mur o długości ok. 200 metrów, wysoki na 3 metry i gruby na 2, otaczał całą osadę wzniesioną na szczycie imponującego wzgórza.

Konstrukcje odsłonięte w ostatnich latach przez zespół archeologów z Uniwersytetu Jagiellońskiego są odkryciem na skalę światową! Kamienny mur z prowadzącą do wnętrza osady bramą jest jednym z najstarszych w Europie - poza wybrzeżami Morza Śródziemnego...

Jednym z ciekawszych miejsc Tunezji, którego próżno szukać w przewodnikach i katalogach turystycznych, są ruiny starożytnego miasta Mustis. Leżąc na żyznych ziemiach, przy ruchliwym szlaku handlowym, szybko stało się ono ważnym ośrodkiem na styku terenów zamieszkałych przez plemiona numidyjskie a ziem Kartaginy, ostatecznie stając się z końcem II w. p.n.e. kolonią rzymską. Opowiadają dr hab. prof. UW TOMASZ WALISZEWSKI oraz dr KAROL KŁODZIŃSKI.

Więcej o cyklu na: https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze...

Wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej? Myśląc o życiu dawnych mieszkańców ziem dzisiejszej Polski nie sposób pominąć ich domów. Jak wyglądały domy społeczności z przełomu er, a dokładniej kultury przeworskiej? W jaki sposób z dziur w ziemi archeolodzy są w stanie odtwarzać wygląd całych budynków? Co tak właściwie widać w archeologicznej dokumentacji? Opowiada: archeolog Jan Bulas z Fundacji ARCH!

Więcej o cyklu na: https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze sp...

Głosowanie na Najważniejsze Archeologiczne Odkrycia roku 2021 uważamy za zamknięte! Wyniki plebiscytu na Archeologiczne Sensacje 2021 zorganizowanego przez czasopismo Archeologia Żywa, miesięcznik Odkrywca i portal Zwiadowca Historii zostały ogłoszone, przechodząc tym samym do historii. Jednocześnie z pewnością zaskoczyliśmy nie jednego z nominowanych, co sprawiło nam niesamowitą radość :)

Gratulujemy zwycięzcom i nominowanym, a także dziękujemy wszystkim, którzy nas wspierają. Niezależnie od tego czy oglądacie nas na żywo, śledzicie zapisy naszych transmisji udostępnianie na tym kanale, prenumerujecie Archeologię Żywą lub Odkrywcę czy wyłącznie czy...

Chyba żadne z naszych dotychczasowych, otwartych spotkań na żywo z cyklu KONTEKST nie miało tak oczywistego tytułu 😃 Tym samym nie ma się co rozpisywać: będzie o konkretnych mieczach i ich niesamowitych historiach! Nie tylko widocznych na zdjęciu artefaktach z epoki brązu, ale i średniowiecznych okazach, o których przeczytać możecie w aktualnym numerze Archeologii Żywej. Opowiadają Beata Badura i Jarosław Święcicki.

Więcej o cyklu na: https://archeologia.com.pl/kontekst-podcast-archeologia-historia/

Jeśli spodobało Ci się nasze spotkanie to zapraszamy do uczestnictwa na żywo, co...