Botanitopya

Bugün kökleri tarih öncesi çağlara uzanan ve gezegenimizin evrimine tanıklık eden bitkilerden bahsediyoruz ve bunların hepsi de Proteaceae ailesinden: Protea, Banksia ve Macademia🌿

Değerli mikolog Jilber Barutçiyan ile sohbetteyiz🌿Kendisiyle mikoloji bilimi ve mantar toplayıcılığının kökleri, Türkiye'nin mantar çeşitliliği ve olağanüstü bir çalışmanın ürünü, kitaplarından dem vuruyoruz.🌿

Ateş kırmızısı-turuncu çiçekleri olan Gulmohar (Delonix regia) ağacını konuşuyoruz🌿Madagaskar'da 'keşfedildikten' sonra tüm kıtaya yayılan yolculuğu Hindistan'a uzandığında buranın hem kültürünü hem de manzaralarını değiştirdi🌿

Japon botanikçi, zoolog, entomolog ve samuray olan Iwasaki Tsunemasa'yı (1786-1842) ve başyapıtı Honzo zufu'yu konuşuyoruz🌿Yaklaşık 2 bin bitkinin yaşam döngüsünü de belgeleme özeniyle Edo döneminin en değerli eserlerden biri🌿 

Antik çağlardan beri parfümlerin, tütsülerin, kutsal yağların elde edildiği, Mür (Commiphora myrrha) ve Günlük (Boswellia sacra) ağaçlarının hikayesi... Anka kuşunun yuva yaptığı ve onun gözyaşlarıyla beslendiği ağaçlardı bunlar.

 Bembeyaz çiçekleri ve kıpkırmızı meyveleriyle bahçelerimizi süsleyen Kartopu çiçeği (Viburnum opulus)'un hikayesini konuşuyoruz 🌿Ukraynalıların halk kültüründe, şarkılarında, "bağımsızlığın ve kimliğin" sembolü olarak yücelttikleri bir bitki🌿 

Uygarlığın başından beri insanlığı doyuran 'Buğday'ı (Triticum) konuşuyoruz🌿Kültürde, sanatta yaşam yolculuğu ve yeryüzünün döngüleri için güçlü bir metafor; bereketten yeniden doğuşa her şeyi temsil ediyor🌿 

Virginia ve Leonard Woolf'un evi (Monk's House) ve bahçesini konuşuyor; hala onların tasarladığı gibi - asterler, klarkiyalar, zinyalar,  hezarenlerle dolu -bahçede dolanıp yazarların zihin dünyasına doğru bir yolculuğa çıkıyoruz🌿

Zarafeti ve güzel kokusuyla bizi büyüleyen, 'Tanrının hediyesi' Yasemini (Jasminum) konuşuyoruz.🌿O sadece bir bitki değil; kültürel bir sembol, hem ruhumuza, hem tüm duyularımıza seslenen bir botanik harikası🌿

Bitki avcılarının Indiana Jones'u, İskoç George Forrest'ı konuşuyoruz🌿Kendisi, Çin'de, Tibet bölgesinde zor bir coğrafyada maceradan maceraya atılırken yüzlerce orman gülünü, çuhaları, gentiyanları ve sayısız başka çiçeği keşfetmişti🌿 

17. yüzyıldan, ilk kadın ölüdoğa ressamı Anversli Clara Peeters üzerine konuşuyoruz.🌿Hiper-gerçekçi stiliyle gündelik nesneleri sanat eserlerine dönüştüren ressamın çiçek buketleri de eklediği 'ziyafet' temalı ölüdoğaları büyük ilgi görmüştü.

Dünyanın ilk tohum bankasının kurucusu, bitki genetikçisi Nikolai Vavilov'u (1887-1943) konuşuyoruz🌿Vavilov, ömrünü gıda kıtlığına son vermeye adamış ama sonunda Stalin'in gazabına uğrayıp hapiste, açlıktan ölerek hayatını kaybetmişti🌿 

Rebecca Solnit'in Orwell'in Gülleri kitabının sayfalarında geziniyoruz🌿Biyografiden öte, yazarın bahçecilik sevgisi, edebi ilhamları ve anti-faşist ideolojisi arasındaki bağlantıları araştıran; biraz da güller hakkında bir kitap🌿

Britanyalı doğa bilimci, gezgin Alfred Russel Wallace'ı (1823-1913) konuşuyoruz🌿Doğal seçilim teorisini Darwin'den bağımsız olarak keşfeden bilim insanı, biyocoğrafyanın da babası sayılıyor🌿 

Hugo van der Goes imzalı Portinari altar Panosu'nun (1475-1478) çiçek sembolizmini konuşuyoruz🌿Işığın ustası Flaman ressam, anıtsal üslubu, olağanüstü gerçekçiliği, renk paleti ve portreciliğiyle İtalyan Rönesansı'nı da etkiledi🌿 

İngiliz bitki avcısı ve ressam Charlotte Wheeler-Cuffe'ı (1867-1967) konuşuyoruz🌿Kendisi, Burma'da (Myanmar) en ücra bölgelere gitmiş ve  'cennetin dört rüzgarına meydan okuyan kızıl bir ormangülü' dediği Rhododendron cuffeanum'u keşfetmişti🌿 

Amazonların bilge ağacı, mavi jakandayı (Jacaranda mimosifolia) konuşuyoruz🌿Bütün çiçeklerini açtığında, o neon ışıklı morumsu mavi rengiyle adeta bir peri masalından fırlamış gibi görünüyor🌿 

Kuzey Amerika'nın bereketli ağacı Pikan cevizini (Carya illinoinensis) konuşuyoruz 🌿Amerikan kültüründe yalnızca gıda ürünü olarak değil, bir miras öğesi olarak varlığını sürdürmüş ve 'köklerini iyice derinlere salmış' bir ağaç🌿 

Amsterdam Hortus Botanicus'daki egzotik bitkileri belgeleyen Moninckx Atlası'nı (1686-1709) konuşuyoruz🌿Nesiller boyunca bitki ressamlarına ilham veren illüstrasyonların çoğu baba-kız ressamlar Jan ve Maria Monnickx'e ait🌿 

Kauçuk endüstrisini kurma çabaları ve Malay yarımadası florası kitabıyla bilinen İngiliz doğa bilimci Henry N. Ridley (1855-1956) üzerine konuşuyoruz🌿Kendisi, kauçuk tutkusu nedeniyle 'Çılgın Ridley' diye de anılıyor🌿 

Yolda giderken bozkırın ortasında ya da tepelerde, kayalıklarda tek başına duran ağaçlar görürsünüz ya bazen, işte onlar genelde alıç ağaçlarıdır 🌿 Alıç ağacını (Crataegus) anlatıyoruz.  

Hanımeli (Lonicera) sarmaşığını anlatıyoruz🌿Onu, hep bahçe bitkisi olarak biliyoruz belki ama insanlar onu uzak diyarlardan getirip 'evcilleştirmeden' çok önce ormanlık alanlarda yaşıyordu🌿 

Orman açıklıkları, yol kenarları ve çorak arazilerde karşımıza çıkan üç yaygın bitkiyi keşfe çıkıyoruz: Sarı çiçekli şahinotu (Hieracium), şahinbiti (Leontodon) ve mor çiçekli yara otu (Stachy officinalis).

Botanitopya'nın yeni bölümlerini kaçırmamak için abone olun! 

Hindistan florasını tanıtan Michael P. Edgeworth'u (1812-1881) konuşuyoruz🌿İngilizlerin sömürge yönetiminde, Doğu Hindistan Şirketi'nde çalışırken bitki toplamakla da ilgilenen İrlandalı botanikçi, fotoğrafçılığın da öncülerinden🌿 

And Dağları'ndan gelen 'mucize'yi, süper gıdaya dönüşmüş Kinoa'yı (Chenopodium quinoa Willd) konuşuyoruz🌿Onun değeri ayrıca kültürel, besinsel ve ekolojik özellikleri nedeniyle bir 'gelecek umudu' taşımasından da geliyor🌿 

Gül familyasından olan Böğürtlen'i (Rubus L.) konuşuyoruz🌿Bu dikenli çalı, enfes meyveleriyle, antik kitaplarda da bahsedilen bin bir türlü şifasıyla binyıllardır hayatımızı güzelleştiren bitkilerden biri🌿 

İki ilginç görünümlü bitkiden ve onları Afrika'dan bulup Batı'ya taşıyan bitki avcılarından bahsediyoruz🌿Biri çok kötü koktuğu için leş kaktüsü dediğimiz Stapelia, diğeri de minik renkli çakıltaşları gibi görünen Lithops🌿

Çok sevdiğimiz pencere önü çiçeği 'Begonya'yı konuşuyoruz 🌿 Begonyanın kırmızı, pembe, beyaz ve daha birçok tonda çiçekleri; pürüzsüz, tüylü, benekli, çok renkli, halkalı, yuvarlak ve yıldız biçimli yaprakları olan bin 500'den fazla türü var🌿   

İskandinav mitolojisinin hayat ağaçlarından Dişbudak (Fraxinus excelsior) ağacını konuşuyoruz🌿Zamanında bol olduğu için mobilyadan müzik enstrümanına her yerde  yararlanılmış ama bugün Avrupa'da neredeyse tükenme tehdidi altında🌿 

İngiliz bitki ressamı Matilda Smith (1854–1926)'in hikâyesini konuşuyoruz🌿Smith, en çok Curtis's Botanical Magazine'e yaptığı katkılarla tanınıyor; Kew'da 40 yılı aşan kariyeri boyunca dergi için 2 bin 300'den fazla bitki çizimi yapmış🌿 

Havucun (Daucus carota) hikâyesini konuşuyoruz 🌿Yabani havuç ve kültüre alınmış havuç, birbirinden oldukça farklı gözüküyor ama tanımlarken birbiriyle hep karıştırıldığı için ilk nerede kültüre alındığını belirlemek zor🌿 

Fransız çiçek ressamı Henri Fantin-Latour'u (1836 - 1904) konuşuyoruz🌿Flaman resimleri kadar empresyonist ressamların kompozisyonları, yumuşak fırça dokunuşları, renk, doku ve ışığı kullanım tarzından da etkilenmişti🌿 

Adı narin bir manolyada ve sarı bir gül melezinde yaşayan Hintli botanikçi Janaki Ammal'ı konuşuyoruz🌿Kendisi, ülkesinin biyoçeşitliliği için savaşan mücadeleci bir figür🌿Bilimsel başarıları da yaşadığı dönem için oldukça sıra dışıydı🌿 

Patlıcan'ın Hindistan'a ve Çin'e uzanan hikayesini anlatıyoruz🌿Yenebilir mi ya da süs bitkisi mi olduğuna karar verilememiş; hatta zehirli olduğu düşünülmüş ama bugün küresel bir yiyecek olarak tüm dünyaya yayılmış durumda🌿 

Kavak (Populus) ağaçlarını konuşuyoruz🌿Bir ormanın, nehrin kenarında dizilip yukarı doğru uzanan dimdik gövdeleri, titrek ışıklar saçan yapraklarıyla hep baş köşesine yerleşirler manzaranın🌿

Japon manzara sanatçısı Hasui Kawase'nin (1883 -1957) doğayı ve ağaçları nasıl gördüğünü konuşuyoruz. Kendisi, Japonya'nın diğer yaratıcı yetenekleri kadar iyi bilinmese de shin-hanga hareketinin önde gelen sanatçılarından biri🌿 

Zaman zaman karıştırılan iki ayrı cinse ait çan çiçeklerini konuşuyoruz🌿Biri bizim topraklarımızda onlarca türü olan, Campanula (harebell), diğeri Britanya'da yaygın olan yaban sümbülü Hyacinthoides nonscripta (bluebell) 🌿

Leylak (Syringa) çalısı ve çiçeğinden dem vuruyoruz🌿O güzelim mavimsi, ebruli salkım salkım çiçekleriyle bizim topraklarımızdan götürülmeden önce Leylak, Batı Avrupa'da bilinen bir çiçek değildi🌿

Bugün artık küreselleşmiş Fransız tohum şirketinin adını taşıyan Album Vilmorin: Les Plantes potagères (1850-1895) eserini konuşacağız🌿Olağanüstü sebze çizimleriyle dolu kitap, tarım bitkilerini konu edinen nadide eserlerden birisi🌿

Doğanın göz alıcı varlıklarından biri olarak kabul edilmiyor olsa da algler, son birkaç yüz yılın botanik biliminde dönüm noktası olan keşiflerin odağında olmuş. Su yosunlarının, alglerin dünyasına gireceğiz birlikte🌿 

Kalmia, ormangülü ve manolya türleri de dahil, Kuzey Amerika'ya özgü pek çok çiçekli ağaç ve çalıların ve kuş türlerinin keşfinde imzası olan Amerikalı doğa bilimciler, baba-oğul John ve William Bartram üzerine konuşuyoruz. 

Japonya ve Çin bahçelerinden Avrupa'ya kaçırılmış ve bahçelerimize de ulaşmış, cömert çiçekleriyle büyüleyici iki bitkiyi; çiçekli çalıların kraliçesi Ortanca ve pitoresk manzaraların sarmaşığı Morsalkım'ı anlatıyoruz. 

Küllerinden yeniden doğan Zümrüdü anka kuşunun göçerken üzerinde dinlendiği bilgi ağacı Pavlonya'yı, (Paulownia tomentosa) namı diğer imparatoriçe ağacını konuşuyoruz.🌿🌿

 Aborjinlerin büyülü ağacı, Okaliptüs'ü anlatıyoruz🌿Cüce olanından Mavi Dağlar'a puslu ihtişamını veren devasa türlerine 700'den fazla türü var🌿 Avustralya ekolojisinin temeli okaliptüs, koalaların da hayati gıdası🌿 

Halüsinojenik Melek Borusu'nu (Brugmansia) konuşuyoruz. Süs bitkisi olarak yayılmasına rağmen Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği'nin (IUCN) kırmızı listesinde 'vahşi doğada nesli tükenmiş' bitkiler arasında🌿

Evlerde görmeyi sevdiğimiz iki bitkiyi konuşuyoruz; Deve Tabanı (Monstera Deliciosa) ve Cennet Kuşu Çiçeği (Strelitzia reginea)🌿 

Japonya'nın ulusal ağacı Cryptomeria japonica'yı konuşuyoruz🌿Japonca adı sugi, kutsal korularla özdeşleşmiş; Katsushika Hokusai gibi Edo döneminde yaşamış Japon ukiyo-e sanatçılarının resimlerinde de boy gösteren bir ağaç🌿 

Kültürümüzde "evin ruhunu," sembolize eden Dut ağacını, özellikle de iki türünü konuşuyoruz: Biri, dört bin yıldan fazla süredir ipek endüstrisini besleyen beyaz dut Morus alba ve diğeri lezzetli meyvesiyle karadut Morus nigra.

Kırlarda altın ışıklarını saçan iki bitkiyi sarı kantaron (Hypericum perforatum) ve andız otunu (Inula helenium) konuşuyoruz🌿Şifaları saymakla bitmiyor, antik dönemlerden beri eski kitaplarda ikisinin de adı bolca geçiyor🌿

Anadolu'nun ağacı fındığı (Corylus) ve ilk ehlileştiği günden beri farklı kültürlerde nasıl iz bıraktığını konuşuyoruz🌿Corylus derken, çoğu yabani olarak yetişen; kimi ağaççık, kimi ağaç 25 fındık türünden söz ediyoruz🌿

Adı, Yeni Zelanda'ya özgü kimi bitkilerde yaşayan, misyoner ve botanikçi William Colenso (1811-1899), Maorileri Hıristiyanlaştırmaya çalışırken bir yandan da bitki avcılığı yapmayı ihmal etmemiş🌿

XV. Louis'nin saray ressamı Madeleine Françoise Basseporte'yi (1701–1780) konuşuyoruz🌿Olağanüstü gerçekçi resimleri Les Velins parşömen koleksiyonunda; Madam de Pompadour'un çok sevdiği sümbül resimlerinde de onun imzası var🌿

Carolus Linnaeus'un çiçek saati projesini konuşuyoruz🌿İsveçli botanikçi, doğada saklı zamanı bulmanın peşinde; Horologium Florae dediği, çiçeklerin açılıp kapanma saatlerine göre düzenlediği bir çiçek saati geliştirmişti🌿 

İngiltere'nin ilk fenoloğu Norfolk'lu doğa bilimci Robert Marsham'ı konuşuyor, onun İlkbaharın İşaretleri (1789) adlı eseri, kuşaklar boyu eklenen yaşam döngüsü notlarıyla modern fenoloji için bugün bile kaynak oluşturuyor🌿

'Cehennem ağacı' denen ölümcül Zakkum'un ( Nerium oleander), Akdeniz bölgesine özgü olduğu, kaşiflerle Güney Pasifik'e seyahat ettiği ve ardından Batı Hint Adaları'na giden yolu bulduğu düşünülüyor.

Gezegenin en hızlı büyüyen bitkilerinden Bambu (Bambusoideae), eşsiz özellikleri, bolca yetişmesiyle birçok medeniyetin parçası oldu🌿7 bin yılı aşkın süredir yetiştirildiği Asya'ya, özellikle Çin ve Hindistan'a özgü 🌿 

Bugün minyatürcü ve ressam Jacobo Ligozzi'yi (1547-1627); onu destekleyen Medici ailesinin 16. ve 18. yüzyıllarda Toskana bahçelerini nasıl zenginleştirdiğini, bilim ve sanatı nasıl buluşturduğunu konuşuyoruz.  

19.yüzyılın en önemli Amerikalı botanikçilerinden Asa Gray'i (1810-1888) konuşacağız🌿New England'dan Wisconsin'e, Ohio'dan Pensilvanya'ya Kuzey Amerika florasına dair en değerli eserlerden Gray's Manuel onun imzasını taşıyor🌿 

Azteklerin 'kutsal ağacı' Opuntia'yı konuşuyoruz.🌿Gittiği her yerde, her kültürde farklı farklı isimler almış bir kaktüs türü; dikenli incir, frenk inciri, firavun inciri, kaynana dili, kaktüs inciri, diken armudu gibi... 

O dantelsi yapraklarıyla bildiğimiz Eğreltiotlarını konuşacağız🌿Fosil kalıntıları dünyanın seyrini, iklimini değiştirmiş; Viktorya İngilteresinde avcılığı çılgınlık boyutuna ulaşmış dünyanın en eski bitkilerinden biri.🌿

Kuzey Amerika'nın doğusuna özgü, nişastalı yumrularıyla ünlü yabani yam'ı (Dioscorea) konuşuyoruz🌿Neredeyse yüz yıldır biyo-araştırmaların merkezinde olan yam, rizomlarındaki kimyasallar için sömürülen bir metaya dönüştü🌿 

Düğünçiçeğigillerden iki bitkinin hikayesi var bugün:🌿Helleborus (çöplemecik) ve Pulsatilla vulgaris (rüzgar çiçeği) 🌿Her ikisinin de büyülerle, mitlerle örülü bir hikayesi var.🌿Ve aynı zamanda oldukça zehirliler🌿

Bugün bir tanrıya ya da ataların ruhlarına adanan kutsal koruları konuşacağız.🌿Biyoçeşitlilik rezerv alanı olarak da değer kazanan bu kutsal korularda, hiçbir ağacın kesilmesine, hiçbir canlıya zarar verilmesine izin yoktur. 🌿 

Villa Livia'nın büyülü bahçesine gireceğiz bugün birlikte🌿 Antik Roma'da trompe l'oeil (göz aldatmacası) tekniğiyle resmedilmiş bu viridarium, sahnedeki her bitki ve kuş türünün ayırt edilebildiği bir "botanik kataloğu" gibi🌿

Hollanda Doğu Hindistan Şirketi'nde asker ve botanikçi olan Georg Everhard Rumphius'u (1627-1702) konuşuyoruz. Ambon'un bitkilerini anlattığı Herbarium Amboinense kitabı, tüm Endonezya florası çalışmalarının temeli sayılıyor. 

Agatha Christie'nin zehirli bitkilerle dolu bahçesinde dolaşacağız bugün. Huzurlu manzaraların güzelliğini uğursuz olaylarla harmanlayan yazarın gizemli olay örgüleri, onun bahçecilik ve botanik bilgisinin izlerini de taşıyor. 

18. yüzyılın doğa bilimcilerinden Georges-Louis Leclerc, Comte de Buffon'u konuşuyoruz. Doğa tarihi, biyoloji, jeoloji ve diğer bilim dallarına dair Histoire Naturelle kitabındaki fikirleri, Lamarck'ı da ve Darwin'i de etkilemişti. 

Yılın son programında evlerimizde görmeye alışık olduğumuz; bize hep şans ve iyilik getirdiğine, kötü enerjileri kovduğuna inandığımız Sanseveria bitkilerini, yani Paşa Kılıcı'nı konuşuyoruz.

Doğu Asya'daki bitki koleksiyonculuğundan konuşacağız. 1600'lerde ve 1700'lerde özel kataloglarda yayınlanan eski çizimler, bahçecilik kültürüne, çiçek yetiştiriciliğine dair ilk bilgi kaynakları olmaları açısından da önemli...

Avustralya'nın ilk yerleşimcilerinden biri olan, zorlu bir hayattan başarı öyküsü çıkarmış Georgiana Molloy'den konuşuyoruz. Georgiana Molloy, Batı Avustralya'daki Swan Nehri Kolonisi'ndeki bitkileri inceleyip toplayan botanikçilerden biri. 

Maorilerin kutsal ağaçlarını konuşuyoruz; Pōhutukawa (Metrosideros excelsea), Tōtara (Podokarpus totara) ve Kauri (Agathis avustralis). Bir zamanlar Yeni Zelanda'da geniş ormanlar oluşturan bu ağaçlar, artık koruma altında.

 Jan van Eyck'in (1390-1441) Ghent altarpanosunda yarattığı cennet bahçesinde geziyoruz. Onun  benzeri görülmemiş gerçekçilik ve derinlik duygusu veren resimleri, OrtaÇağ florasıyla ilgili de çokça fikir veriyor.  

Büyüleyici çiçeklerini gece açan iki kaktüsten konuşuyoruz. Biri, Antillerden, Orta Amerika'dan gelen Selenicereus grandiflorus ve diğeri de Amazon ormanlarının derinliklerinden gelen ayçiçeği kaktüsü, Selenicereus wittii...

Darwin'in hayranlık duyduğu bitkilerden, küstüm otunu (Mimosa Pudica) konuşuyoruz. Küstüm otu, harekete duyarlı olmasıyla, aşk bitkisi olarak anılmasıyla herkesin hayal gücünü ateşleyen bir bitki oldu yüzyıllar boyunca.

And Dağları halklarının 'Peru kabuğu' dediği Kınakına ağacını (Chinchona Officinalis) konuşuyoruz. Onun hikayesi, tıbbi keşiflerin, bitki casusluğunun ve sömürgeciliğin de hikayesi... 

Hollandalı ressam, botanikçi ve böcek bilimci Otto Marseus van Schrieck (1613-1678) ve sotto bosco'yu konuşuyoruz. Orman altlarında yaşayan 'değersiz varlıkların' tehditkar öyküleri, hep bilim ve sanatın sınırlarında gezinir.

Adı Brunfelsia çiçeklerinde yaşayan Alman botaniğinin öncülerinden Otto Brunfels'in hikayesini konuşuyoruz. Üç ciltlik, tıbbi bitkilerin gerçekçi resimleriyle dolu "Herbarum vivae eicones" adlı kitabıyla biliniyor.

İki bitkinin hikayesi: İstanbul nazendesi gibi narin türleri de barındıran mürdümük (Lathyrus) ve küçük mavi kahramanlarımız Şirinlerin popüler yiyeceği, bizim dikenucu da dediğimiz Sarsaparilla (Smilax). 

17. yüzyıl Fransa'sına uzanıp, suluboya gravürler eşliğinde XIV. Louis'nin kraliyet bahçesinden kimi şifalı bitkileri konuşmaya devam ediyoruz. Yolculuğumuza Alain Renaux'nun Louis XIV's "Botanical Engravings" adlı kitabı rehberlik ediyor.

17. yüzyıl Fransa'sına uzanıp, suluboya gravürler eşliğinde XIV. Louis'nin kraliyet bahçesinden kimi şifalı bitkileri konuşuyoruz. Yolculuğumuza Alain Renaux'nun Louis XIV's "Botanical Engravings" adlı kitabı rehberlik ediyor.

Azteklerin "yaşam kaynağı" dediği, çoğalma becerisiyle tüm dünyaya yayılmış mısırı konuşuyoruz. Binlerce yıl önce Mezoamerikan halkları için o kadar önemli olmuş ki mısır tanrılarına tapınılırmış.

Anadolu kestanesini (Castanea sativa) konuşuyoruz. Hem görkemli, hem cömert bir ağaç; bolca meyve veriyor. Tarih boyunca insanlar için bereketli bir gıda kaynağı olduğu için rızkı, bolluğu, uzun ömürlülüğü de simgeler.

Shakespeare bahçelerinde gezineceğiz bugün. I. Elizabeth dönemiyle özdeşleşen, kokulu çiçeklere, her yerde serpilen şifalı otlara ev sahipliği yapan bahçeler, Orta Çağ elyazmalarında resmedilen gizli bahçelerin uzantısıydı.

17. yüzyılda yazdıklarıyla, ürettikleriyle, doğa tarihinin en büyük botanikçilerinden biri olarak kabul edilen John Ray hakkında konuşuyoruz.  

1000 yıla uzanan tarihi kimliğiyle ve kimi insanların tanrılara sunmaya değer, şans ve doğurganlık sembolü olarak saygı duyduğu 'börülce'yi konuşuyoruz.   

Demirhindi ağacını (Tamarindus indica) konuşuyoruz. Babür hanedanlığından bu yana bahçeleri gölgeleyen bu heybetli ağacın binbir türlü şifası var; lezzetiyle de başlı başına bir mutfak yaratmış.

"Beyaz meyveli ağaç hırsızı" Ökse Otu'nu konuşuyoruz. "Havada" yaşayan, kışın çiçek açıp meyve veren, yapraklarını dökmeyen bu yarı-parazit, pagan tanrılarına uzan sembolizmini bu sıra dışı özelliklerine borçlu.

Bitki ve kuş ressamı Anne Pratt'i (1806-1893) konuşuyoruz. Bilimsel olduğu kadar romantik anlatımı ve resimleriyle botaniği herkese sevdiren kitapları Viktorya döneminde bir kadın için azımsanmayacak bir başarıya ulaşmıştı.

Bolivya'dan çıkıp dünyaya yayılan, bir zamanlar anavatanında statü göstergesi olan ve sömürgecilikle girift bağlantıları bulunan bir Yeni Dünya bitkisini, Yerfıstığını (Arachis hypogaea L.) ve hikâyesini söz konusu ediyoruz.

Derin mavisiyle Van Gogh'a ve Vermeer'e ilham vermiş Peygamber Çiçeğini konuşuyoruz.

Bilimsel bitki çizimi konusunda olağanüstü bir yeteneğe sahip Bauer kardeşleri konuşuyoruz.

235 yıldır botanikçiler, bahçıvanlar, bitki ekolojistleri ve bilimsel bitki çizimi meraklıları için hala uluslararası bir tartışma platformu olan, botanik dünyasının en uzun soluklu dergisi Curtis's Botanical Magazine'i konuşuyoruz.

Karpuz dediğimizde genellikle Citrullus lanatus'un "tatlı" kültivarlarını kastediyoruz ama bir zamanlar yumuşak kabuklu, solgun renkli, sert ve bazen acı olabilen bir meyveydi. Karpuzun hikâyesini konuşuyoruz.

Ulu gövdesi, rüzgâra geçit vermeyen dallarıyla ormanlardaki diğer bitkilerin, yaban hayatın koruyucusu sedir ağacı hakkında konuşuyoruz.

Hollanda'nın Altın Çağı'nda yaşamış bir ressamdan, Roelant Savery'den bahsediyoruz

Tropik iklimlerden bahçelerimize taşınan, tarlalarda kendiliğinden yetişen hatmi çiçeğini konuşuyoruz.

Shakespeare'in de yaşadığı Tudor İngiltere'sindeki bu büyük ustalardan biri olan doğa tarihinin gerçek öncüsü, ilahiyatçı, doktor, bitki uzmanı, botanikçi, kuşbilimci, filolog ve dilbilimci William Turner'ı tanıyoruz.

Pandeminin hayatımızı kuşattığı günlerde iyileştirici yönleriyle gündeme gelen ve araştırmalara konu olan laden (Cistus creticus) ve mürver (Sambucus) üzerine konuşuyoruz.

Büyülü ve karmaşık kokusuyla yüzyıllardır pek çok kültürde, ruhani ritüellerde ayrıcalıklı yer edinmiş ama bugün parfüm endüstrisinde moda olduğu için yok olma tehdidiyle karşı karşıya olan Öd ağacının hikayesini konuşuyoruz.