Middeleeuwen

Onze reis door het Midden-Oosten in de 13de en 14de eeuw met dr. Josephine van den Bent van de Universiteit van Amsterdam leidt ons in deze aflevering naar het Mamlukkensultanaat. Wie waren de Mamlukken en hoe kwamen zij aan de macht in Egypte... en daarbuiten? Hoe kwamen ze vervolgens in conflict en contact met de Mongolen, onder andere tijdens de beroemde slag bij Ain Jalut in 1260? Josephine neemt ons ook uitgebreid mee in haar eigen (promotie)onderzoek naar beeldvorming: hoe keken de Mamlukken naar de Mongolen?

Shownotes

📱 Volg Middeleeuwen op Bluesky

📮 Stuur een mail...

In het eerste deel van een fantastisch tweeluik neemt dr. Josephine van den Bent van de Universiteit van Amsterdam ons mee naar het Midden-Oosten in de 13de en 14de eeuw: naar het sultanaat van de Mamlukken in Egypte en de komst van de Mongolen naar het Midden-Oosten. We kijken uitgebreid naar de opkomst van het wereldrijk van de Mongolen, naar de rol van Temüjin - beter bekend als Chinggis Khan - en nog veel meer!

Shownotes

📱 Volg Middeleeuwen op Bluesky

📮 Stuur een mail

📗 Meer lezen? Josephine tipt 'The Mongols and the Islam...

In dit tweede deel van een fascinerend tweeluik met professor dr. Maartje van Gelder van de Universiteit van Amsterdam gaan we naar 1569... naar een opstand in het beroemde Arsenaal in Venetië! Een casus waarmee Maartje op bijzonder treffende wijze laat zien wat we wel en niet zien in het archief in Venetië. Want komen we deze opstand eigenlijk wel tegen in de officiële stukken uit de stad? Een fascinerende reconstructie van een verhaal waar "we" eigenlijk niets over hadden mogen horen via de officiële kanalen van zestiende-eeuws Venetië...

Shownotes

📱 Volg Middeleeuwen op Bluesky<...

In een fascinerend tweeluik, waarvan dit het eerste deel is, neemt professor dr. Maartje van Gelder van de Universiteit van Amsterdam ons mee naar Venetië! Via een uitgebreid historisch overzicht komen we bij het onderzoeksterrein van Maartje: enerzijds vormen van sociaal en politiek verzet door grote groepen, anderzijds de manier waarop dat soort acties uiteindelijk in het archief worden opgenomen. Hoe vormen én vervormen archieven onze blik op het verleden? En wat maakt Venetië en het Venetiaanse archief nou juist zo interessant binnen dat onderzoek als we kijken naar de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd in die stad? Want Ven...

We waren nog niet klaar met 'die Maerlant'... en dus kijkt dr. Bram Caers van de Universiteit Leiden in deze bonusaflevering met ons naar de nawerking van de werken van Jacob van Maerlant. Want hoe werd het werk van Maerlant gewaardeerd vanaf het moment van zijn dood aan het einde van de 13de eeuw tot nu gewaardeerd? Wat gebeurde er met zijn oeuvre en voor wie en waar speelde dat werk de afgelopen eeuwen een belangrijke rol?

Shownotes

📱 Volg Middeleeuwen op Bluesky

📮 Stuur een mail

🎧 Luister naar de reguliere aflevering met Bram ov...

In Leiden neemt dr. Bram Caers van de Universiteit Leiden ons uitgebreid mee naar het leven en de werken van een beroemde leermeester uit de middeleeuwse Nederlanden: Jacob van Maerlant. Wat weten we eigenlijk over hem - over zijn leven, achtergrond en carrière? Wat maakt dat we nog altijd van veel van zijn werken kunnen genieten, tot op de dag van vandaag? En om welke werken gaat het?

Shownotes

📱 Volg Middeleeuwen op Bluesky

📮 Stuur een mail

📗 Meer lezen? Bram vormde samen met Jan Pauwels de redactie van het prachtige 'De Rijmbijbe...

In de laatste aflevering van een episch avontuur over Ierland in de Middeleeuwen met dr. Nike Stam van de Universiteit Utrecht kijken we naar een bijzondere bron: VLQ 7 uit de collectie van de Universiteitsbibliotheek Leiden. Een handschrift met twee geweldige verhalen: 'Echtra Finn' en 'Fled Bricrenn'. Verhalen over de helden Finn Mac Cumaill en over het feest van Bricriu...

Universiteitsbibliotheek Leiden

De afleveringen over Ierland in de Middeleeuwen werden opgenomen in de Universiteitsbibliotheek Leiden, ook wel de 'UB'.

Shownotes

📱 Volg Middeleeuwen op Bluesky

📮 Stuur een mail

🎧 Luis...

Het begin van een nieuw tweeluik met dr. Nike Stam van de Universiteit Utrecht! Deze keer biedt Nike ons, met hulp van dr. Mart van Duijn van de UB, een uniek kijkje in drie handschriften uit de collectie van de Universiteitsbibliotheek Leiden. Drie handschriften die ons wederom naar het Ierland van de Middeleeuwen brengen. Een tweeluik vol verhalen!

Universiteitsbibliotheek Leiden

De afleveringen over Ierland in de Middeleeuwen werden opgenomen in de Universiteitsbibliotheek Leiden, ook wel de 'UB'.

Shownotes

📱 Volg Middeleeuwen op Bluesky

📮 Stuur een mail

🎧 Luister hie...

In deze tweede aflevering van het eerste tweeluik met dr. Nike Stam van de Universiteit Utrecht gaan we verder met onze 'bronnentombola' over het Ierland van de Middeleeuwen! Met nog meer bronnen en nog meer verhalen: met heiligenlevens van Saint Patrick en Saint Brigit en poëzie in middeleeuws Ierland.

Universiteitsbibliotheek Leiden

De afleveringen over Ierland in de Middeleeuwen werden opgenomen in de Universiteitsbibliotheek Leiden, ook wel de 'UB'.

Shownotes

📱 Volg Middeleeuwen op Bluesky

📮 Stuur een mail

🎧 Luister hier naar het eerste deel met Nike over Ierland...

In deze aflevering, de eerste van een episch avontuur met dr. Nike Stam van de Universiteit Utrecht, gaan we naar het Ierland van de Middeleeuwen! Van Saint Patrick tot Saint Brigit, annalen uit middeleeuws Ierland tot Ogham: het komt allemaal voorbij in de eerste tweeluik met Nike. Met behulp van een 'bronnentombola' verkennen we dit enorme thema - van overzichten tot prachtige bronnen die ons bij de levens van individuen brengen.

Universiteitsbibliotheek Leiden

De afleveringen over Ierland in de Middeleeuwen werden opgenomen in de Universiteitsbibliotheek Leiden, ook wel de 'UB'.

Shownotes

In de tweede Zomerspecial van 2025 neemt promovendus Simon van der Straten van de Universiteit Leiden ons mee naar de Noordse wereld: naar de start van zijn onderzoek naar gezondheid en gezondheidszorg bij vikingen! Na zijn Masterscriptie in Frankrijk wilde Simon meer doen met dit onderwerp, maar hoe bouw je daar een dataset voor? Welke vragen gaat Simon onderzoeken? En hoe krijg je vat op thema's als gezondheid en gezondheidszorg in het verleden binnen een groot gebied? Hoe werkte dat voor die groepen mensen thuis... en op reis?

Shownotes

📱 Volg Middeleeuwen op Bluesky

📮 Stuur ee...

In deze eerste Zomerspecial van 2025 neemt promovendus Morris Beks MA van de Universiteit van Amsterdam ons mee in zijn promotieonderzoek naar de legitimiteit van Oost-Romeinse keizers. Wat maakt een keizer legitiem? Welke groepen mensen hadden daar in het Oost-Romeinse Rijk invloed op? En hoe zien we dat terug in de bronnen? Over deze en nog veel meer vragen praat Morris ons in deze special uitgebreid bij!

Shownotes

📱 Volg Middeleeuwen op Bluesky

📮 Stuur een mail

📗 Meer lezen over deze periode? Morris tipt het prachtige 'Streams of Gold, Rivers of Blood' van Anthony Kald...

De eerste negentien afleveringen van 'Middeleeuwen' staan inmiddels online... en er komen er nog heel veel meer aan! Luister naar deze korte update voor nieuws over de twee aanstaande Zomerspecials (vanaf 11 augustus) en een eerste update over het vervolg van seizoen 1 van de podcast vanaf maandag 1 september.

Shownotes

📱 Volg Middeleeuwen op Bluesky

📮 Stuur een mail met suggesties en tips

🎤 Timo Epping

Support de show

💛 Word ‘Fan’ of doe een eenmalige donatie via petjeaf.com/middeleeuwen

Zelf een (historische) podcast maken?

📮 Stuur een mail (info@e...

Met dr. Janna Coomans van de Universiteit Utrecht gaan we naar de Lage Landen in de 15de en 16de eeuw, naar verhalen over dieven, diefstal, dagelijks overleven, bestaansonzekerheid en nog veel meer! We maken kennis met personen die in de archieven van Kampen en Deventer te vinden zijn: lijsten met bekentenissen, met veroordelingen - mensen die bestraft werden. Maar via die veroordelingen opent Janna ook een luikje naar de levens van die mensen, van hun slachtoffers en naar de gebeurtenissen op plekken in die wereld van de Late Middeleeuwen waar we lang niet altijd kunnen komen. Janna neemt ons...

In deze bonusaflevering neemt dr. Lieke Smits van de Universiteit Leiden ons nog eens mee naar de lange Late Middeleeuwen, maar deze keer gaan we nadrukkelijk kijken naar de afbeeldingen in de getijdenboeken waar onder andere Lieke en dr. Anna Dlabačová onderzoek naar doen. Wat zien we in die boeken? Welke keuzes in beeld werden er gemaakt in die periode? En waar vinden we de afbeeldingen in de getijdenboeken?

Het onderzoeksproject 'Pages of Prayer' wordt gefinancierd door de European Research Council. Lees er hier meer over.

Shownotes

📱 Volg Middeleeuwen op Bluesk...

We gaan met dr. Anna Dlabačová en dr. Lieke Smits van de Universiteit Leiden naar de lange Late Middeleeuwen, te beginnen met 1383/1384: zeer waarschijnlijk het moment waarop Geert Grote de getijden in het Middelnederlands vertaalde. Maar wat zijn dat eigenlijk - getijden en getijdenboeken? Wat betekende de vertaling van die teksten van het Latijn naar de volkstaal? Hoe verspreidden die teksten zich, in welke vorm en naar welk publiek? En kunnen we wel spreken van het 'Getijdenboek van Geert Grote'...?

Het onderzoeksproject 'Pages of Prayer' wordt gefinancierd door de European Research Council. Lees er hier me...

Met dr. Renske Hoff van de Universiteit Utrecht gaan we wederom naar de Lage Landen in de 14de, 15de en 16de eeuw, meer specifiek kijken we in deze bonusaflevering naar bibliotheken. Want wat moeten we ons in die periode voorstellen bij bibliotheken? En wanneer is iets 'een bibliotheek'? Waar waren ze te vinden, wie kwamen er en welke boeken stonden er in de collectie?

Shownotes

📱 Volg Middeleeuwen op Bluesky

📮 Stuur een mail

🎧 Luister hier naar de eerste aflevering met Renske: 'Boeken en boekgebruik in de Lage Landen'

📗 Meer lezen? De disse...

In deze aflevering neemt dr. Renske Hoff van de Universiteit Utrecht ons uitgebreid mee naar de Lage Landen in de loop van de 14de, 15de en een beetje in de 16de eeuw. We gaan kijken naar wie er lezen, hoe mensen lezen, wat mensen lezen en waar ze dat doen. En wat zeggen boeken en de omgang met boeken ons over de levens van de mensen die áchter die boeken zitten?

Shownotes

📱 Volg Middeleeuwen op Bluesky

📮 Stuur een mail

📗 Meer lezen? De dissertatie van Renske verscheen als boek bij Brill: 'Involving Re...

Het verhaal over Benedictus van Aniane gaat verder! Dr. Rutger Kramer van de Universiteit Utrecht praat ons bij over de omgeving waar we Benedictus vooral moeten plaatsen: het klooster. Wat is een klooster eigenlijk? In welke kloosters komen we Benedictus tegen? En welke rol speelt die andere Benedictus, Benedictus van Nursia, in het leven van Benedictus van Aniane? Afsluitend ook een grote, maar essentiële vraag: moeten we Benedictus van Aniane nou zien als een 'kloosterhervormer'?

Shownotes

📱 Volg Middeleeuwen op Bluesky

📮 Stuur een mail

🎧 Luister hier naar de eerste aflevering met Rutger...

Met dr. Rutger Kramer van de Universiteit Utrecht kijken we uitgebreid naar het leven en de werken van Benedictus van Aniane. Wat weten we over zijn leven in de 8ste en 9de eeuw? Waarom wordt hij ook wel de 'tweede Benedictus' genoemd? Wat was zijn rol binnen de hofhouding van Karel de Grote en diens zoon en opvolger Lodewijk de Vrome? Rutger neemt ons in dit eerste deel mee naar de bronnen, naar het begin van het leven en de loopbaan en werken van Benedictus en meer.

Shownotes

📱 Volg Middeleeuwen op Bluesky

📮 Stuur ee...

In dit tweede deel met professor dr. Veerle Fraeters van de Universiteit Utrecht gaan we nog verder door op het werk van Hadewijch, de beroemde mystica uit de dertiende eeuw! Veerle neemt ons mee naar de liederen van Hadewijch, maar ook naar haar visioenen. Wat weten we over deze bronnen die we kennen van Hadewijch? Wat vertellen ze ons? Maar ook: hoe is en wordt Hadewijch gewaardeerd?

Shownotes

📱 Volg Middeleeuwen op Bluesky

📮 Stuur een mail

🎧 Luister hier naar de eerste aflevering met Veerle: 'De mystica Hadewijch'

📗 Meer lezen (en luisteren...

Met professor dr. Veerle Fraeters van de Universiteit Utrecht gaan we in een tweeluik kijken naar de 13de eeuw, naar het leven en het werk van de mystica Hadewijch. In dit eerste deel verkennen we wat we over haar weten... of vooral eigenlijk wat we allemaal niet weten! Welke bronnen hebben we over haar en van Hadewijch zelf? Veerle neemt ons uitgebreid mee in (een deel van) het werk van Hadewijch!

Shownotes

📱 Volg Middeleeuwen op Bluesky

📮 Stuur een mail

📗 Meer lezen (en luisteren)? Veerle stelde met Frank Willaert het boek 'Hadewijch...

In dit tweede deel van het tweeluik over de kruistochten neemt dr. Ivo Wolsing van de Universiteit Leiden ons mee langs verschillende aspecten van 'op kruistocht gaan': hoe waren kruisvaarders te herkennen en waarom gingen mensen op kruistocht? Maar we kijken ook naar het Midden-Oosten: wie woonden daar en wat was de situatie in onder andere de Levant in de loop van de 11de eeuw van onze jaartelling? We sluiten af met receptie: want hoe leefden en leven de kruistochten - of in ieder geval het begrip 'kruistocht' - nog altijd door, tot op de dag van vandaag?

Dr. Ivo Wolsing van de Universiteit Leiden neemt ons in een fascinerend tweeluik mee in een enorm thema: de kruistochten! Maar het is ook een onderwerp waar onder wetenschappers veel discussie over is: want wat zijn dat nou precies, kruistochten? En hoe komen we aan de nummering van wat we zijn gaan beschouwen als de 'traditionele kruistochten'? Ivo neemt ons mee in die discussie, we kijken naar de bronnen en naar de aanloop naar en het verloop van wat we traditioneel de 'eerste kruistocht' zijn gaan noemen.

Shownotes

📱 Volg Middeleeuwen op Bluesky

📮 Stuur ee...

In het tweede deel van dit tweeluik met professor dr. Petra Sijpesteijn van de Universiteit Leiden gaan we luisteren naar verhalen: want hoe werkt dat dan in de praktijk? Hoe wordt het landschap in het vroeg-Islamitische Rijk daadwerkelijk onderdeel van dat rijk? Hoe maken de mensen in dat rijk, van onderaf, zich het landschap eigen? Hoe drukten ze hun stempel op het landschap? Petra vertelt onder andere het verhaal van 'de muur van de oude vrouw' uit Egypte en over een kalief die een brief aan de Nijl schrijft. Tot slot bespreken we nog of we in relatie tot...

In een tweeluik neemt professor dr. Petra Sijpesteijn van de Universiteit Leiden ons mee in haar nieuwe onderzoeksproject, waarin ze op zoek gaat naar een antwoord op de vraag hoe het enorme Islamitische Rijk één rijk werd. Samen met haar team kijkt ze naar de manier waarop mensen die in het Islamitische Rijk woonden zich de omgeving eigen maakten, met name in wat eerst het Byzantijnse Rijk was. Hoe drukten die mensen van onderaf hun stempel op het landschap? In dit eerste deel van het tweeluik spreken we uitgebreid over dat nieuwe project (Land, Space, Power), over bronnen en ov...

Onderzoek naar vikingen is de afgelopen jaren volop in beweging: spannend nieuw onderzoek, nieuwe inzichten... maar het is ook een onderzoeksveld waarbinnen onenigheid en controverse niet afwezig zijn en waar wetenschappers steeds maar weer af moeten rekenen met oude stereotypen. In deze bonusaflevering vertelt dr. Christian Cooijmans ons over oud en nieuw onderzoek, over kansen, perspectieven, inzichten en discussies binnen 'Viking Studies'!

Shownotes

📱 Volg Middeleeuwen op Bluesky

📱 Volg dr. Christian Cooijmans op Bluesky

📮 Stuur een mail

🎧 Luister naar de eerste aflevering over 'Vikingen' met Chris

📗 Bestel hier het boek 'Mona...

Misvattingen, stereotypen en misbruik van het verleden: allemaal van toepassing op de mensen die we (denken) te kennen als de vikingen. In deze aflevering biedt dr. Christian Cooijmans ons nieuwe perspectieven! Hij neemt ons mee naar de bronnen, naar definitie... en naar de Noordse IJzertijd en de Vikingtijd! Waarom moeten we de reizende groepen mensen - vikingen - zien als 'hydrarchiën'? Wat zijn dat eigenlijk? Chris neemt ons mee op reis langs de schepen en de kampen van deze vikinggroepen... en nog veel meer!

Shownotes

📱 Volg Middeleeuwen op Bluesky

📱 Volg dr. Christian...

In het tweede deel van een tweeluik over de wereld van Clovis professor dr. Jeroen Wijnendaele gaan we via onder andere Alarik, Odoaker en Childerik naar Clovis zélf! Want wat weten we over Clovis? Over zijn (tweede) huwelijk met de Bourgondische prinses Clothilde, over zijn zo beroemde en veelbesproken doop? En over zijn vader Childerik, met zijn beroemde graf in Doornik? In deze onderwerpen en nog veel meer neemt Jeroen ons op weergaloze wijze mee!

-- Opnamelocatie met dank aan LUCAS

Shownotes

📱 Volg Middeleeuwen op Bluesky

📮 Stuur een mail

Met professor dr. Jeroen Wijnendaele verkennen we in een tweeluik de wereld van Clovis! In dit eerste deel kijken we vooral naar de wereld vóór Clovis, met name naar 'het speelveld' in het westen van het Romeinse Rijk vanaf de derde eeuw. Jeroen praat ons uitgebreid bij over tijd, ruimte, definitie en bronnen... of juist het gebrek aan bronnen. Want wat gebeurt er binnen het Romeinse Rijk van de Late Oudheid? Wie zijn de Franken eigenlijk? En zitten we met de wereld van Clovis nou in de Oudheid of in de (vroegste) Middeleeuwen?

-- Opnamelocatie me...

In deze bonusaflevering gaat dr. Thijs Porck van de Universiteit Leiden uitgebreid in op het nachleben van de Beowulf. Hoe en waarom duikt het werk op verschillende plekken en in verschillende vormen op in het Europa van de negentiende eeuw? En waarom claimen verschillende mensen 'hun' Beowulf zo nadrukkelijk in die periode? En wat is de relatie tussen J.R.R. Tolkien en de Beowulf?

Shownotes

📱 Volg Middeleeuwen op Bluesky

📮 Stuur een mail

🎧 Luister naar de reguliere aflevering over 'De Beowulf' met Thijs

📗 Meer lezen? Thijs schreef het hoofdstuk 'De B...

In de allereerste aflevering van Middeleeuwen neemt dr. Thijs Porck van de Universiteit Leiden ons mee naar de wereld van de Beowulf. Wat is het voor werk? Wanneer en door wie is het samengesteld, verteld... geschreven? En hoe is het uiteindelijk tot ons gekomen en tot op de dag van vandaag een populair, veelgelezen werk geworden? Maak je klaar voor een fascinerende reis naar de Middeleeuwen!

Shownotes

📱 Volg Middeleeuwen op Bluesky

📮 Stuur een mail

📗 Zelf lezen? Thijs tipt deze editie van de Beowulf

📗 Meer lezen? Thijs schreef het artikel 'Vergrij...

Vanaf maandag 28 april neemt Timo Epping, bekend van de podcast 'Oudheid', je graag mee naar de Middeleeuwen! Wetenschappers uit Nederland en België zullen je wekelijks een uurtje bij gaan praten over hun onderzoek naar die zo boeiende periode uit het verleden.

Volg Middeleeuwen in je eigen podcastapp, dan ontvang je nieuwe afleveringen vanzelf in je feed.

Shownotes

📱 Volg Middeleeuwen op Bluesky

📮 Stuur een mail

🎤 Timo Epping

Zelf een (historische) podcast maken?

📮 Stuur een mail (info@eppingproductions.nl)

All music by Epidemic Soun...